MODERN İRAN EDEBİYATI ÜZERİNE BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ
Özet: Bugüne kadar İran ve Fars dili ve edebiyatı üzerine yazı ve yayınları içeren üç bibliyografya çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalarda yer alan künye bilgilerinin çoğunluğunu, Farsçanın klasiklerinden yapılan tercümeler ile, Türkiye ve İran arasındaki tarihi ve siyasi ilişkiler konulu yayınlar oluşturur. Modern İran edebiyatından yapılan çeviriler ve bu konudaki inceleme yazıları ise, son yıllarda yapılmış olduğundan makale ya da kitap halinde yayınlanmış olan mevcut bibliyografyalarda az sayıda yer alır. Bu çalışma, mevcut bibliyografyalara bu yönüyle katkıda bulunmak amacıyla yapılmıştır.
Anahtar kelimeler: Modern İran Edebiyatı, Çağdaş İran Şiiri, İran Öykü ve Romanı
A Bibliographical Study on the Modern Iran Literature
Summary: Until today, in Turkey, three studies of bibliography, which are consisted of publication and writings about Persian and Iran language and literature, are published. Publications which are subjected historical and political relationships between Turkey and Iran with the translations made from Persian classics and studies about these kinds of Works constitute most of the informations of identification tag which take place in these bibliographies which are published as two books an done essay. Translations made from modern Iran literature and writing of study about this subject takes place less than in the existing bibliographies, which are published as essay or book because of being made in recent years. This study has been made for the purpose of contributing to existing bibliographies in this way.
Keywords: Modern Iran Literature, Contemporary Iran Poem, Iran Story and Novel.
Farsçadan çeviriler ve İran’la ilgili yayınlar üzerine ikisi kitap, biri makale olmak üzere üç bibliyografya çalışması bulunmaktadır. İlki, Milli Kütüphane Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak, “Türkiye’de Basılmış Farsça Eserler, Çeviriler ve İran’la İlgili Yayınlar Bibliyografyası” adıyla basılmıştır (Ankara, 1971, Başbakanlık Basımevi, 108 s.). Bu kapsamlı çalışma, 1729-1970 yılları arasında ülkemizde basılmış Farsça eserleri, Farsçadan Türkçeye çevrilmiş kitap ve makaleleri, İran üzerine çeşitli alan ve konularda yapılmış yayınları içermektedir. İran Şehinşahlığının kuruluşunun 2500. yıldönümü münasebetiyle hazırlanan bu bibliyografya oluşturulurken zengin kütüphanelerimizin koleksiyonları, basılı kataloglar ve bazı bibliyografik kaynaklar taranmıştır. ‘Dewey Onlu Sınıflandırma’ sistemine göre düzenlenen bibliyografyada 1322 yayının künyesi bulunmaktadır.
İkinci çalışma ise, “İran Türkçe Yayınları Bibliyografyası (1979-1990)” adıyla, İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyük Elçiliği Kültür Müsteşarlığı tarafından hazırlanmıştır (1991). Bu çalışma, 1979-90 yılları arasında yalnızca kitap olarak basılmış 566 yayını içermektedir. Künyeler, ‘felsefe ve irfan’, ‘din’, ‘sosyal bilimler’, ‘dilbilim’, ‘kurumsal bilimler’, ‘uygulamalı bilimler’, ‘edebiyat’, ‘tarih ve coğrafya’ başlıkları altında verilmiş ve yayınlar, yazar soyadına göre sıralanmıştır.
Makale olarak hazırlanan son bibliyografya, Prof. Dr. Bahaeddin Yediyıldız tarafından hazırlanmış ve “Türkiye’de Yapılan Araştırmalara Göre İran ve İranlılar” adıyla yayınlanmıştır (İran ve Türkiye Arasındaki Tarihi ve Kültürel İlişkiler Konulu Makaleler Mecmuası 1, İslami Kültür ve İlişkiler Teşkilatı & Türk Tarih Kurumu, 2002, s.185-216). Bu çalışmada 103 telif kitap, 18 basılmamış tez, 159 telif makale ve çeşitli dillerden çevrilmiş 55 kitap ve 38 makalenin künyesi yer alır. Bu yayınlar, Kitaplar (a-Telif, b-Tercüme), Tezler ve Makaleler (a-Telif, b-Tercüme) şeklinde tasnif edilmiştir. Sayın Bahaeddin Yediyıldız çalışmasında, “Türkiye’de İran ve İranlılarla hangi ölçülerde ilgilenildiğini, İran’da yaşayan insanların ve kültürlerinin hangi yönleri ve boyutlarıyla meşgul olunduğunu, İran ve İranlıların ne ölçüde tanındığını” göstermeye yönelik bir istatistik de sunmuştur.
Ülkemizde Farsçadan tercüme eserlerin, komşumuz İran hakkında çeşitli alanlarda yazılan yazıların yanı sıra; İran’ın komşuları ile kültürel, ekonomik, siyasi ve stratejik ilişkileri üzerine çeşitli yayınlar yapılmakta, bu yayınlar bazen dergilerde dosya halinde sunulmaktadır. Son yıllarda çeşitlenen bu yayınların çoğunluğunu da, çağdaş İran edebiyatından çeviriler -özellikle şiir ve öykü- oluşturmaktadır.
Farsçadan çevirilen ilk roman, Necme Necefî’nin, Kalk Borusu (Bir Köyün Uyanışı)’dur. Bu roman, Sofi Huri’nin çevirisi ve Helen Hinckley’in giriş yazısıyla, Amerikan Bord Neşriyat Dairesi’nce 1960 yılında yayınlanmıştır. 70’li yılların ortalarında Samed Behrengî’nin çok beğenilen çocuk masalları; 77’de Sâdık Hidâyet’in Kör Baykuş’u ve 1979 yılında da Sâdık Çûbek’in Tengsîr adlı romanları Türkçeye kazandırılmıştır. Türk okuru, dergilerin ve yayınevlerinin tanıdığı imkanlarla Muhsin Mahmelbâf, Câfer Müderris-i Sâdıkî ve Huşeng-i Gulşîrî gibi İran’ın genç ve yeni yazarlarını; Nîmâ Yûşic, Ahmed-i Şamlu, Sohrâb-ı Sipihrî ve Furûğ-i Ferruhzâd gibi güçlü şairlerini tanıma fırsatı bulmuştur. İlk öykü antolojisi İldeniz Kurtulan tarafından hazırlanmış ve ‘İran Devrimci Hikayeleri’ adıyla yayınlanmış (1979); bu seçkiyi, çevirileriyle çağdaş İran Edebiyatı’nın en iyi örneklerini sunan Mehmet Kanar’ın derleyip yayınladığı ‘Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi’ (1995) ve ‘Çağdaş İran Öyküleri’ (1999) takip etmiştir. Anılan bu antolojilerin İran öykü çevirilerine bir ivme kazandırdığını da belirtmek gerekir. Çağdaş İran öykü ve roman çevirileri arasında Sâdık Hidâyet, Kör Baykuş’un yayınlandığı 1977’den bu yana liste başı olmayı sürdürmektedir.
Çeşitli edebiyat dergilerimizde yayınlanmış Modern İran şiiri örnekleri, roman ve öyküye oranla daha fazladır. Modern İran şiiri ve şairlerini bize ilk kez Ali Nihat Tarlan ‘Çağdaş İran Şiiri’ adlı kitabıyla tanıtmıştır (1938). Değerli hocam Prof. Dr. Meliha Anbarcıoğlu’nun çağdaş İran nazmını konu, üslup, şekil ve tür olarak incelediği makaleleri de (1964-1971), bu konunun en önemli kaynaklarındandır. Şiire dair ilk antoloji Ali Yıldırım tarafından yayına hazırlanmış (1984), diğer ikisi, Sabah Kara (1998) ve Mehmet Kanar tarafından derlenmiştir (1999). Nîmâ Yûşic, Ahmed-i Şamlu, Furûg-i Ferruhzâd, Sohrâb-i Sipihrî ve Ferîdûn-i Muşîrî, haklarında yazılan yazılar ve şiirleriyle yakından tanınan şairler arasındadır. Furûg-i Ferruhzâd ve Ahmed-i Şamlu’nun bazı şiirleri web sayfalarında da yer alır.i Bugün modern İran edebiyatı üzerine yayınların, Farsça klasik eserlerin yeni baskı ve çevirileriyle adeta rekabet halinde olduğu söylenebilir. Çağdaş İran edebiyatı ile ilgili olarak Farsçadan çevrilmiş eser, antoloji ve telif yayınlar, ilgilileri için yeterli bir kaynakça oluşturacak zenginliktedir.
İran, uluslar arası film festivallerinde ödül alan sinemasıyla da dikkat çekmektedir. Muhsin Mahmelbâf, Bisikletçi, Aşk Nöbeti, Boykot, Gabbeh, Kandahar; Semira Mahmelbâf, Karatahta, Elma; Abbas Kiyârustemî, Arkadaşımın Evi Nerede?, Kirazın Tadı, Yakın Plan, Ve Yaşam Sürüyor, Zeytinlikler Altında; Rahşân Benî-İ‘timâd, Mavi Yaşmaklı; Câfer-i Penâhî, Beyaz Balon, Ayna, Daire; Behmen-i Gubâdî, Sarhoş Atlar Zamanı; Mâcid-i Mâcidî, Cennetin Rengi adlı filmleri, sinema salonlarında gösterime girmiş İranlı yönetmenler arasındadır. Bazı yurt içi ve yurt dışı film festivalleri münasebetiyle İran sinemasına dair yayınların da yapıldığı görülmektedir.
Çağdaş İran edebiyatı ve sanatına dair yayınların derlenmesi düşüncesiyle hazırlanan bu bibliyografya, kitaplar ve makaleler olmak üzere iki ana başlık halinde düzenlenmiştir. Kitaplar, ‘çocuk kitapları’, ‘öykü’, ‘roman’, ‘şiir’, ‘inceleme’, ‘biyografi’ ve ‘sanat (sinema, tiyatro vb.)’ şeklinde tasnif edilmiş ve makaleler de benzer ayrıma tabi tutulmuştur. XX. yüzyıl ve günümüz İranlı akademisyenlerin dil ve edebiyata dair makale ve eserlerinden yapılmış çeviriler, bir yazar ya da şair ve eserleri üzerine yazılmış yazılar ve kitap tanıtımları, ‘inceleme’ başlığı altında verilmiştir. Künyelerin dizininde, yazar soyadı esas alınmış, aynı yazara ait yayınlar, yayın adına göre alfabetik sıralanmıştır. Aynı çevirmen ve yayınevi tarafından yayımlanan bir eserin değişik baskıları, tespit edilebildiği kadarıyla, aynı künyenin devamında parantez içerisinde verilmiştir. Aynı eser olup çevireni ve yayınevi farklı olanların künyeleri ayrıca verilmiş ve basım yılına göre sıralanmıştır. Bibliyografyanın sonunda çevirmen indeksi verilmiş ve bu indekste, tercüme edilen eseri belirtmek üzere, künyenin solundaki sıra numarası yazılmıştır. Bibliyografyanın amaç ve kapsamı dolayısıyla çalışmaya dahil edilmeyen yayınlar ise aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
Modern Fars Edebiyatı, çağdaş İranlı yazar ve şairler ile bu alanla ilgileri bilinen ilim adamları hakkında ansiklopedilerde (İslâm Ansiklopedisi, Diyanet İslâm Ansiklopedisi gibi) yer alan biyografiler ve maddeler
Yazar ve aydın olarak tanınan kişilerin (Celâl Âl-i Ahmed, Ali Şeriatî gibi) Türkçeye aktarılmış edebiyat dışı eser ve makalelerinden yapılmış çeviriler
İran tarihi ve İran edebiyatı eksenli tarihi roman, gezi yazıları ve kitaplarıii
Yayınlanmamış yüksek lisans ve doktora tezleriiii
Mirza Fethali Ahundzâde, Bulud Karaçorlu Sehend ve Şehriyar gibi, Azeri edebiyatı çerçevesinde değerlendirilen şair, yazar ve bunların Türkçe eserleri ile ilgili yayınlariv
Bibliyografyaların bir özelliği eksik olmaları ya da zamanla eksik kalmalarıdır. Bu cümle ile, başta adları anılan bibliyografyalar ile diğer kaynaklarınv taranması sonucu tespit edilen; kişisel imkanlarla ulaşılan ve internet kanalıyla tespit edilen yayınları içeren bu bibliyografya denemesinin eksikliğini dile getiriyor; tespit edemediğim, ulaşamadığım yayınların değerli yazarları ve çevirmenlerinden özür dileyerek, eksikliklerin ve hataların giderilmesi ve ikmal edilmesi hususunda katkılarını talep ediyorum.
1. Kitaplar
1.0 Çocuk Kitapları
1.0.1 Behrengi, Samed, Altın Civciv, İst., 1980, Esin Yay., 48 s.
1.0.2 ——, Bir Aşk Masalı, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.3 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1980, 1. bsk., Oda Yay., 61 s.
1.0.4 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 62 s.
1.0.5 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. Ekrem Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.6 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.7 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.8 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. A. Dost, resim: Belkıs Taşkeser, İst., 1975, Gözlem Yay., 31 s. (3. bsk., İst., 1977, 47 s.; 5. bsk., İst., 1979, 47 s.)vi
1.0.9 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Bir Çocuk Masalı, çev. Ömer Polat, resim: Ferruh Doğan, İst., 1975, Cem Yay., 73 s. (7. bsk. İst., 1979, 64 s., 8. bsk. İst., 1980, 68 s., 14. bsk. İst., 1991, 72 s.)
1.0.10 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Masallar, resim: Belkıs Taşkeser, Ankara, 1979, Ankara Belediyesi Basın Yayın Müd., 63 s.
1.0.11 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1980, Oda Yay., 60 s.
1.0.12 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Ömer Polat, resim: Ferruh Doğan, İst., 1991, Cem Yay., 72 s.
1.0.13 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Gürel Demirel, İst., 1991, Sim Yay., 53 s.
1.0.14 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1992, Gendaş yay., 63 s. (İst., 1996)
1.0.15 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesivii, 59 s.
1.0.16 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.17 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Masal, resim: Belkıs Taşkeser, 3. bsk., İst., 2001, Boyut Kitapları, 64 s.
1.0.18 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.19 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, Can Yay.
1.0.20 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.21 ——, Bir Vardı Bir Yoktu: Çocuklar İçin Masallar, çev. Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, İst., 1999, Can Yay., 80 s.
1.0.22 ——, Bu Gelen Köroğludur: Çocuklar İçin Bir Destan, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz, resim: Osman Kehri, İst., 1978, Cem Yay., 93 s. (2. bsk., İst., 1979; 4. bsk., İst., 1980)
1.0.23 ——, Bu Gelen Köroğludur: Bir Çocuk Öyküsü, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz, resim: Osman Keskin, 3. bsk., İst., 2000, Can Yay., 100 s.
1.0.24 ——, Bütün Masallar, çev. Tuna Helvacı, resimleyen: Sezgin Şerbet, İst., 2001, Gün Yay., 540 s. (Sekiz Masal içerir)
1.0.25 ——, Çocuk Serisi (Sekiz Kitap), Gendaş Yay.
1.0.26 ——, Düş ve Gerçek, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1992, Oda Yay., 64 s.; 3. bsk. 1998, 64 s.
1.0.27 ——, İnatçı Kediler: Çocuklar İçin Masallar, çev. Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, İst., 1978, Cem Yay., 75 s. (3. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 75 s.)
1.0.28 ——, İnatçı Kediler, çev. Gürel Demirel, Ankara, 1990, Simge Yay., 61 s.
1.0.29 ——, Kar Tanesinin Maceraları (Pancarcı Çocuk), çev. Tuna Helvacı, İst., 2001, Gün Yay., 56 s.
1.0.30 ——, Kargalar: Bir Çocuk Öyküsü, çev. Sattar Destmalcı-Şule Akyüz, resim: Yıldız Cerrahoğlu, İst. 1976, Cem Yay., 124 s. (5. bsk., İst., 1980)
1.0.31 ——, Kargalar, Oda Yay.
1.0.32 ——, Kel Güvercinci: Bir Çocuk Masalı, çev. Şule Akyüz, resim: Osman Kehri, 5. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 62 s. (6. bsk., İst., 1980, 60 s.)
1.0.33 ——, Kel Güvercinci, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1.bsk., İst., 1981, Oda Yay., 61 s.
1.0.34 ——, Kel Güvercinci, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1992, Oda Yay., 64 s.
1.0.35 ——, Kel Güvercinci, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 70 s.
1.0.36 ——, Kel Güvercinci, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.37 ——, Kel Güvercinci, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.38 ——, Keloğlan ve Güvercinleri, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.39 ——, Konuşan Bebek: Bir Çocuk Masalı, çev. Şule Akyüz, resim: Leyla Uçansu, 1. bsk., İst., 1976, Cem Yay., 83 s. (2. bsk. 1981, 80 s.)
1.0.40 ——, Konuşan Bebek, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 92 s.
1.0.41 ——, Konuşan Bebek, Oda Yay.
1.0.42 ——, Küçük Kara Balık, çev. A. Dost, resim: Yunus Saltuk, 1. bsk., İst., 1975, Gözlem Yay., 38 s. (3. bsk., İst., 1977, 59 s.; 4. bsk., İst., 1979, 59 s.)viii
1.0.43 ——, Küçük Kara Balık: Bir Çocuk Masalı, çev. Hale Kuntay, resim: Mehmet Sönmez, 1. bsk., İst., 1975, Cem Yay., 76 s. (4. bsk., 1977, 68 s.; 5. bsk. 1978, 70 s.; 1990, 1992, 1993)
1.0.44 ——, Küçük Kara Balık, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1980, Oda Yay., 59 s.
1.0.45 ——, Küçük Kara Balık, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1988, Çocuk Bahçesi, 59 s.
1.0.46 ——, Küçük Kara Balık, çev. Gürel Demirel, İst. 1991, Simge Yay., 61 s.
1.0.47 ——, Küçük Kara Balık -öyküler-, çev. İlknur Özdemir, resimler: Mehmet Sönmez, İst., 1999, Can Yay., 60 s. (2. bsk. 2001, 64 s.)
1.0.48 ——, Küçük Kara Balık, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 62 s.
1.0.49 ——, Küçük Kara Balık, çev. Ekrem Aydıner, İst., 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.50 ——, Küçük Kara Balık, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.51 ——, Küçük Kara Balık, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.52 ——, On Sevgi Masalı: Çocuklar İçin Masallar, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz-Aydın Tebrizi, 4. bsk., İst., 1980, Cem Yay., 128 s.
1.0.53 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Metin İlkin, resim: Tan Oral, İst., 1977, Tayko Çocuk Yay., 56 s.
1.0.54 ——, Pancarcı Çocuk, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Emir Sarıer, 1. bsk., İst., 1980, Oda Yay., 61 s.
1.0.55 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Gürel Demirel, Ankara, 1990, Simge yay., 62 s.
1.0.56 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Gürel Demirel, İst., 1992, Sim Yay., 62 s.
1.0.57 ——, Pancarcı Çocuk, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 61 s.
1.0.58 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 6. bsk., İst., 2000, Oda Yay., 52 s.
1.0.59 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.60 ——, Pancarcı Çocuk, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.61 ——, Pancarcı Çocuk, Cem Yay.
1.0.62 ——, Püsküllü Deve, çev. Ömer Polat, resim: Yalçın Çetin, 1. bsk., İst., 1975, Cem Yay., 79 s. (4. bsk. İst., 1977; 5. bsk. İst., 1979)
1.0.63 ——, Püsküllü Deve, çev. Gürel Demirel, İst., 1991, Sim Yay., 55 s.
1.0.64 ——, Püsküllü Deve, Can Yay.
1.0.65 ——, Sevgi Masalı, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz-Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, 3. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 128 s. (4. bsk. İst., 1980)
1.0.66 ——, Sevgi Masalı, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1980, Oda Yay., 60 s.
1.0.67 ——, Sevgi Masalı, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1992, Gendaş Yay., 60 s. (İst., 1996)
1.0.68 ——, Sevgi Masalı, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 3. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 64 s.
1.0.69 ——, Sevgi Masalı, çev. Ekrem Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.70 ——, Sevgi Masalı, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.71 ——, Ulduz ve Kargalar, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1.bsk., İst., 1980, Oda Yayınları, 87 s.
1.0.72 ——, Ulduz ve Kargalar, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.73 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1980, Oda Yay., 94 s.
1.0.74 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Hamid Mirghanbari, İst. 1996, Gendaş Yay., 95 s.
1.0.75 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.76 ——, Ulduz Kız'ın Kargaları, çev. Şule Akyüz-Sattar Destmalcı, resimler: Emre Senan, İst., 1999, Can Yay., 126 s.
1.0.77 ——, Ulduz Kız'ın Konuşan Bebeği, çev. Şule Akyüz, resimler: Emre Senan, İst., 1999, Can Yay., 87 s.
1.0.78 ——, Ulduz Kız ve Kargalar, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.79 ——, Ulduz Kız ve Konuşan Bebeği, çev. Tuna Helvacı, İst., 2001, Gün Yay., 88 s.
1.0.80 ——, Ulduz ve Kargalar, Gendaş Yay.,
1.0.81 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, İst., trsz., Gendaş Yay., 95 s.
1.0.82 ——, Yıldız İle Konuşan Bebek, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.83 ——, Yıldız ve Kargalar, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1992, Çocuk Bahçesi, 93 s.
1.0.84 ——, Yıldız ve Kargalar, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 80 s.
1.0.85 ——, Yıldızlar ve Kargalar, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 93 s.
1.0.86 Kanar, Mehmet, İran Masalları (Derleme-Çeviri), İst., 1995, Yapı Kredi Yay., 113 s.
1.0.87 Kiyânî, Muhammed-i Mîr, Uzun Gece Masalları, çev. Ali Güzelyüz, resimler: Gözde Bitir, İstanbul, 2001, Can Yay., 75 s.
1.0.88 Yuşic, Nima, Taka Kafeste, İst., 1990, Ünlem Yay., 16 s.
1.1. Öykü
1.1.1 Hidâyet, Sâdık, Alacakaranlık, çev. Mehmet Kanar, İst., 2001, Yapı Kredi Yay., 112 s.
1.1.2 ——, Aylak Köpek, çev. Mehmet Kanar, İst., 2000, Yapı Kredi Yay., 84 s. (2. bsk. İst., 2001)
1.1.3 ——, Diri Gömülen, çev. Mehmet Kanar, İst., 1995, Yapı Kredi Yay., 71 s. (2.bsk. 2001)
1.1.4 ——, Üç Damla Kan, çev. Mehmet Kanar, İst., 1999, Yapı Kredi Yay.
1.1.5 İran Devrimci Hikayeleri, haz. İldeniz Kurtulan, İst., 1979, Sosyal Klasikler Yay., 134 s.
1.1.6 Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Öyküleri -Seçkiler-, İst., 1999, Kaknüs Yay., 206 s.
1.1.7 ——, Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi, İst., 1995,Yapı Kredi Yay., 317 s.
1.1.8 ——, Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi, 2. bsk. İst., 1999, Şûle Yay., 224 s.
1.2. Roman
1.2.1 Çûbek, Sâdık, Tengsîr, çev. A. Naci Tokmak, Ankara, 1979, Kültür Bakanlığı Yay., 174 s.
1.2.2 ——, Tengsîr, çev. A. Naci Tokmak, 2. bsk. İst., 2002, Bulut Yay.
1.2.3 Golşırı, Huşeng, Şehzade İhticab, çev. Siyaveş Azeri, İst., 2001, Avesta Yay., 87 s.
1.2.4 Hidâyet, Sâdık, Hacı Aga, çev. Mehmet Kanar, İst., 1998, Yapı Kredi Yay.,
1.2.5 ——, Kör Baykuş, çev. Behçet Necatigil, İst., 1977, Varlık Yay., 120 s.
1.2.6 ——, Kör Baykuş, çev. Behçet Necatigil, 2. bsk. İst. 2001, Yapı Kredi Yay., 95 s.
1.2.7 Hosrovşâhî, Celâl, Furuğun Öyküsü, çev. Celâl Hosrovşâhî, Onat Kutlar, Handan Yalıca, İst., 1992, Can Yay., 88 s.
1.2.8 Mahmelbaf, Muhsin, Sultan Havuzu, çev. İsmail Bendiderya, İst., 1992, Çizgi Yay., 165 s.
1.2.9 Necefî, Necme, Kalk Borusu (Bir Köyün Uyanışı), çev. Sofi Huri, Giriş yazısı: Helen Hinckley, İst., 1960, Amerikan Bord Neşriyat Dairesi, 304 s. (2. bsk. 1962, 304 s.; 3. bsk., İst., 1968, Redhouse Yay., 282 s.)
1.2.10 Nefîsî, Said, Babek, çev. Mahmut Ayaz, İst., 1998, Berfin Yay.
1.2.11 Sâdıkî, Câfer Muderris, At Kafası, çev. Siyaveş Azeri, İst., 2002, Avesta Yay., 223 s.
1.3. Şiir
1.3.1. Babek, M., Göl Uykusunun Ötesinden (Çağdaş İran Şiiri), düzenleyen ve yayına haz. Ali Yıldırım, Ankara, 1984, Mayıs Yay., 63 s. (Derleme)
1.3.2. Ferruhzâd, Furûğ, Bir Başka Doğuş, yay. haz. Mehmet Kanar, çev. Hatice Gülcan Topkaya, İst., 2002, Om Yay., 160 s.
1.3.3. ——, Bütün Şiirleri, çev. Kutlukhan Eren, İst., 1999, Şûle Yay. (Merdiven Kitapları), 331 s.
1.3.4. ——, Sonsuz Günbatımı, çev. Onat Kutlar-Celal Hosrovşahi, İst., 1989, Ada Yay., 58 s.
1.3.5. Furuğ-i Ferruhzad, yay. haz. Mehmet Kanar, çev. Hatice Gülcan Topkaya, İst., 2002, Om Yayınevi, 160 s.
1.3.6. Kanar, Mehmet, Modern İran Şiiri Antolojisi, İst., 1999, Şule Yay., 224 s.
1.3.7. Kara, Sabah, Nîmâ Yuşic'ten Devrime Çağdaş İran Şiiri Antolojisi, İst., 1998, Nûbihar Yay., 105 s.
1.3.8. Sipehrî, Sohrâb, Başlangıcın Sesi, haz. ve çev. Cavit Mukaddes, İst., 1996,Yapı Kredi Yay., 55 s.
1.3.9. ——, Sekiz Kitap, çev. Mehmet Kanar, İst., 1999, Şûle Yay., 253 s.
1.3.10. ——, Suyun Ayak Sesi, çev. Şirin Mehran-Tabar Gençer, İst., 1994, İyi Şeyler Yay., 28 s.
1.3.11. Şamlu, Ahmet, Bana Aydınlıktan Söz Et, çev. Haşim Hüsrevşahi, İst., 2000, Adam Yay., 109 s.
1.3.12. Şeriatî, Ali, Bir Önünde Sonsuz Sayıda Sıfırlar, çev. Ramazan Karaburçak, İst., 1991, Erdem Yay., 80 s.
1.4. İnceleme
1.4.1. Âbidinî, Hasan-ı Mîr, İran Öykü ve Romanının Yüz Yılı, cilt:I-II, Ankara, 2002, Nüsha Yay., cilt:I, çev. Derya Örs, 14+318 s.; cilt: II, çev. Hicabi Kırlangıç, 8+301 s.
1.4.2. Bağdatçi, Rahim, Sâdık-ı Hidâyet ve Eserleri, İst. 1970, İstanbul Ünv. Edebiyat Fakültesi Matbaası, 16 s.
1.4.3. Demiralp, Oğuz, Kör Okur: Sâdık Hidâyet Üzerine Kör Baykuş Merkezli Okuma Denemesi, İstanbul, 2001, Yapı Kredi Yay., 117 s.
1.4.4. İsti'lâmî, Muhammed, Bugünkü İran Edebiyatı Hakkında Bir İnceleme, çev. Mehmet Kanar, Ankara, 1981, Kültür Bakanlığı Yay., 6+244 s.
1.4.5. ——, Modern İran Edebiyatına Giriş, çev. Mehmet Kanar, 2. bsm., İst., 1995, Çantay Kitapevi
1.4.6. Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi, İst., 1999, İletişim, 288 s.
1.4.7. Tarlan, Ali Nihat, Çağdaş İran Şiiri, Ankara, 1938, Cumhuriyet Halk Partisi, 40 s.
1.4.8. Tecrübekâr, Banu Nusret, İran Edebiyatında Şiir/Kaçarlar Dönemi, çev. Mehmet Kanar, İst., 1995, İnsan Yay., 172 s.
1.5. Sanat (sinema, tiyatro vb.)
1.5.1. Aktaş, Cihan, Şark'ın Şiiri İran Sineması, İst., 1998, Nehir Yay., 357 s.
1.5.2. Gevher Murad (Gulam Huseyn-i Sâidî), Külahlı Bey-Külahsız Bey, çev. Mehmet Kanar, Mitos Boyut, İst., 1996 (piyes)
2. Makaleler
2.1. Biyografi
2.1.1. Azeri, Siyaveş, “Sohrap Sepehri, Yeni Bir Dil: Karşı-Şiir”, Evrensel Kültür, sayı:57, Eylül-1996, s.53-58
2.1.2. Çelik, Ahmet, “Pervin İ'tisâmî”, Merdiven, cilt:1, sayı:8, Nisan-1998, s.44
2.1.3. Güzelyüz, Ali, “Çağdaş İran Şairi Furûg Ferruhzâd (1935-1967)”, Nüsha, yıl:1, sayı:2, Yaz-2001, s.33-38
2.1.4. Kanar, Mehmet, “Eserlerinin Işığında Sâdık Hidâyet”, Kitap-lık, sayı:50, Kasım-Aralık-2001, s.283-289
2.1.5. ——, “Şair Edîb-i Pîşâverî ve Afgan Direniş Edebiyatı”, Kitap-lık, sayı:51, Ocak-Şubat-2002, s.52-56
2.1.6. Karaismailoğlu, Adnan, “Cemâlzâde Yüzyıllık Hikâyeci”, Yedi İklim, cilt:7, sayı:47, Mart-1994, s.18-21
2.1.7. Kurtulan, İldeniz, “Çocuk Yılı ve Samed Behrengi”, Havan, sayı:1, İstanbul, Nisan-1979, s.20-22
2.1.8. “Muhammed Cafer Puyande”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.1.9. “Muhammed Muhtari”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.1.10. Mukaddes, Cavit, “Ahmed Şamlu”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.92-93
2.1.11. Necatigil, Behçet, “Türkçe'de Çağdaş İran Edebiyatı, Doğumunun 75. Yılında Sadık Hidayet”, Kitap-lık, sayı:14, Mart-Nisan- 1995 ( Milliyet Sanat Dergisi, sayı:283, 26 Haziran 1978'den alıntı)
2.1.12. “Ölümsüz Simalar: Dr. Abdulhuseyn-i Zerrînkûb'un Hayat Hikâyesi ve Eserlerine Kısa Bir Bakış”, Name-i aşina, sayı:1, yıl:3, Sonbahar-2001, s.51-53
2.1.13. Önder, Mehmet, “Türk Dostu-Mevlâna Hayranı İranlı Bilgin Prof. Bedi'üz-zaman Fürûzanfer (1906-1970)”, Türk Kültürü, cilt:9, sayı:97, Kasım-1970, s.61-63
2.1.14. Topkaya, Hatice Gülcan, “Furûg-i Ferruhzâd (1935-1967)”, Tarih ve Toplum, cilt:37, sayı:219, Mart-2002, s.14-21
2.1.15. “Üstad Mahmud Ferşçiyan”, Name-i aşina, yıl:4, sayı:2, Yaz-2002, s.87-92
2.1.16. Vallery-Radot, Pasteur, “Sadık Hidayet”, Yeni İstanbul, cilt:5, sayı:1588, 20 Nisan 1954, s.7
2.2. İnceleme
2.2.1. Abdullahî, Rıza, “Günümüz İdealist İran Şiirine Bir Bakış”, Name-i aşina, yıl:5, sayı:11, Kış-2003, s.33-46
2.2.2. ——, “İran Öykü Edebiyatının Yenileri”, Nâme-i aşina, Ankara, İlkbahar-2002, s.5-9
2.2.3. Almaz, Hasan, “İran Öykü ve Romanının Yüz Yılı I-II”, Nüsha, yıl:2, sayı:6, Yaz-2002, s.183-184 (Kitap tanıtımı)
2.2.4. Anbarcıoğlu, Meliha, “Çağdaş İran Edebiyatında Nazmın Durumu”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:1, Ankara, 1964, s.1-10
2.2.5. ——, “Çağdaş İran Edebiyatında Nesir”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:4, sayı:1, Ankara, 1985, s.1-23
2.2.6. ——, “Çağdaş İran Nazmında Surûd, Tasnif ve Terâne Türleri -IV”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:2, sayı:1, Ankara, 1971, s.1-30
2.2.7. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -I”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:2, Ankara, 1966, s.85-175
2.2.8. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -II”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:3, Ankara, 1969, s.83-164
2.2.9. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -III”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:4, Ankara, 1970, s.1-51
2.2.10. Beraheni, Rıza, “Ermenistan'a Giden Otobüs”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.82-83
2.2.11. Bilgen, Betül, “Çağdaş İran Yazarlarından, Ali Deşti”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:40, sayı:1-2, Ankara-2000, s.137-158
2.2.12. ——, “Meşrutiyet Dönemi İran şiiri ve Pervîn-i İ’tisâmî”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:37, sayı:1-2, Ankara-1995, s.81-100
2.2.13. Ferşîdverd, Husrev, “Edebi Eleştirinin Zorlukları”, çev. Mehmet Oktay, Harman, sayı:46, 1996, s.17-20
2.2.14. Gaspard, Armand, “Çağdaş İran Edebiyatı”, çev. T.Y., Varlık, cilt:31, sayı:623, 1 Haziran 1964, s.13
2.2.15. Gün, Kerem, “20.yy. Başlarında, İran'ın Bu Gününü Hazırlayan Nedenler”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.84-87
2.2.16. Hadîdî, Cevad, “Mukayeseli Edebiyat, Ortaya Çıkışı ve Yayılışı”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:7, sayı:51, Haziran-1994, s.12-19
2.2.17. Hânlerî, Pervîz Nâtıl, “Dil Nedir?”, çev. Sait Okumuş, Hece, yıl:2, sayı:21, Eylül-1998, s.66-71
2.2.18. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-I”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı:41, Ağustos-1993, s.18-19
2.2.19. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-II”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı: 42, Eylül-1993, s.16-18
2.2.20. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-III”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı:43, Ekim-1993, s.21-23
2.2.21. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-IV”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, sayı:46, Ocak-1994, s.9-12
2.2.22. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-V”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, sayı:47, Şubat-1994, s.5-8
2.2.23. ——, “Şiir Dili”, çev. Sait Okumuş, Hece, yıl:2, sayı:17, Mayıs-1998, s.39-52
2.2.24. Hukûkî, Muhammed, “Çağdaş İran Öykücülüğüne Bir Bakış”, çev. Derya Örs, Name-i aşina, yıl:3, sayı:1, Sonbahar-2001, s.40-50
2.2.25. Husrevşahi, Haşim, “Geri Dönüp Bak Bu Toprağa”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı: 51, “Eylül-Ekim-2000, s.95-101
2.2.26. ——, “Rıza Beraheni İle Söyleşi”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı: 51, Eylül-Ekim-2000, s.76-79
2.2.27. “İran Yazarlar Birliği'nin Kara Takvimi (ve Son Karanlık Güz)”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.66-72 (rapor)
2.2.28. Kanar, Mehmet, “İran Çocuk Edebiyatı”, Yazko-Çeviri, sayı:15, İst., 1983, s.92-93
2.2.29. ——, “İran Edebiyatı”, Fayton Öykü, Kış-1998, s.66-72
2.2.30. ——, “İran Edebiyatında Hikâye ve Masal”, Yazko-Çeviri, sayı:15, İst., 1983, s.70-118
2.2.31. ——, “İran Meşrutiyet Dönemi Edebiyatında ‘Kadın’ ve ‘Anne’ Sevgisi”, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.79-91
2.2.32. ——, İran Meşrutiyet Dönemi Şiirlerinde ‘Vatan’, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:4, Mart-Nisan-1997, s.23-44
2.2.33. ——, “İran Sürgün ve Göçmen Edebiyatı”, Sürgün edebiyatı-Edebiyat Sürgünleri, [yay. haz.: Feridun Andaç], Bağlam Yay., İst., 1996, s.241-246
2.2.34. ——, “İran (ve Afgan) Öykücülüğü Hakkında”, Kitap-lık, sayı:15, İst., 1995, s.19
2.2.35. Kerdaveni, Kazım, “Necmettin Kibri [Kübrâ] ve Cengizhan”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.2.36. Kırlangıç, Hicabi, “Ahmed-i Şâmlu Hayat Hikâyesi ve Eserleri”, Nüsha, yıl:1, sayı:3, Güz-2001, s.153-172
2.2.37. ——, “Çağdaş İran Şiiri Antolojisi”, Düş Çınarı, sayı:11, Temmuz-Ağustos 1998, s.48-49 (tanıtım)
2.2.38. ——, “Çağdaş İran Şiirinde Biçimsel Yönelişler”, Edebiyat Ortamı, cilt:1, sayı:12, Ankara, 1998, s.83-86
2.2.39. ——, “İranlı Şairin Türkiyesi”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar 2001, s.30-35
2.2.40. ——, “İran Şiiri İçin Bir Sınıflandırma Denemesi”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s.96-108
2.2.41. ——, “İran Şiirinde Bir İhyacı: Nîmâ Yûşic”, Edebiyat Ortamı, cilt:1, sayı:10, Kasım-1997, s.31-42
2.2.42. ——, “Musaddık Sonrası İran Şiirinde Yeis”, Nüsha, yıl.2, sayı:6, Yaz-2002, s.7-18
2.2.43. Kolbüken, Bilal, “Franz Kafka ve Sâdık Hidâyet”, Kül, sayı:28, Eylül-2002, s.45-47
2.2.44. Nedûşen, Muhammed Ali İslâmî, “Fars Dili ve Kültürünün Neliği ve Niteliği Üzerine”, Name-i aşina, cilt:1, sayı:1, İlkbahar-1995, s.5-12 (Söyleşi)
2.2.45. Önertoy, Olcay, “İran Edebiyatında İlk Realist Roman”, İran Şehinşahlğı'nın 2500. Kuruluş Yıldönümüne Armağan, İst., 1971, Milli Eğitim Basımevi, s.373-382
2.2.46. Örs, Derya, “Celâl Âl-i Ahmed Hayatı, Eserleri ve Edebî Üslûbu Üzerine Bir İnceleme”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s.46-54
2.2.47. ——, “Çağdaş İran Şiirinin Öncülerinden Fereydun Muşîrî”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s. 86-95
2.2.48. ——, “Sâdık Hidâyet'in ‘Üç Damla Kan’ı”, Nüsha, yıl:1, sayı:3, Güz-2001, s.201-203
2.2.49. Safa, Zabihullah, “Fars Şiirinde Düşüncelerin Seyri”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:10, sayı:68, Kasım-1995, s.34-38
2.2.50. Şefî-i Kedkeni, M. Rıza, Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-I”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.47-49
2.2.51. ——, “Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-II”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:89, Ağustos-1997, s.41-42
2.2.52. ——, “Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-III”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:91, Ekim-1997, s.40-42
2.2.53. Yâhakkî, Muhammed Câfer, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-I”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:89, Ağustos-1997, s.45-49
2.2.54. ——, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-II”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:90, Eylül-1997, s.51-54
2.2.55. ——, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-III”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:92, Kasım-1997, s.58-60
2.2.56. Yener, Ali Galip, “Kör Baykuş’u Nasıl Okumalı?”, Virgül, sayı:52, Haziran-2002, s.11-12
2.2.57. Yıldırım, Nimet, “Fars Edebiyatı Tarihinde Çocuk Edebiyatının Yeri”, Akademi Dergisi, cilt:1, sayı:2, Erzurum-1998, s.323-342
2.2.58. Zerrînkûb, Abdülhüseyn, “Şiirin Mahiyeti Hakkında”, çev. Mehmet Atalay, Yedi İklim, cilt:7, sayı:53, Ağustos-1994, s.12-14
2.3. Öykü
2.3.1. Âl-Ahmed, Celâl, “Ablam ve Örümcek”, çev. Cihan Aktaş, Aylık Dergi, Ankara, sayı:96-97-98, 1987, s.18-28
2.3.2. ——, “Setâr”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:100, Temmuz-1998, s.52-53
2.3.3. Alevî, Bozorg, “Hain”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.4. Çûbek, Sâdık, “Yoldaş”, çev. Mehmet Kanar, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.92-93
2.3.5. Deştî, Ali, “Annenin Ölümü”, çev. Şamil Öcal, Ayane, yıl:2, sayı:13, s.4, 3
2.3.6. Hicâzî, Muhammed, “Küçük Bir Taş”, çev. Mehmet Kanar, Merdiven, sayı:6, Şubat-1998, s.32
2.3.7. ——, “Ruh Hastalıklarının Tedavisi”, çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:17-18, Eylül-Aralık-1995, s.98-99
2.3.8. ——, Şîrîn Kelâ, çev. A. Naci Tokmak, İst., 1992, (Yusuf Atılgan’a Armağan), İletişim Yayıncılık, s.491-499
2.3.9. ——, “Şirin Kelâ”, çev. Şükran Yayık, Yedi İklim, cilt:8, sayı:55, Ekim-1994, s.33-36
2.3.10. Hidâyet, Sâdık, “Ateşperest”, çev. Mehmet Kanar, İlkgençlik Çağına Dünya Öyküleri, haz. İshak Reyna, Yapı Kredi Yay., Doğan Kardeş İlkgençlik Kitaplığı I, İst., 1995, s.361-364
2.3.11. ——, “Daş Âkil”, çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:31, Kış-1998, s.84-91
2.3.12. ——, G.G.L.L., çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:46, Mart-Nisan-2001, s.70-84
2.3.13. ——, “Kanbur Davut”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:3, sayı:32, Ağustos-1990, s.1-3
2.3.14. ——, “Ölüm”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:10, Mayıs-Haziran-1997, s.75-77
2.3.15. ——, “Sampinge”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:9, Mart-Nisan-1997, s.45.49
2.3.16. ——, “Üç Damla Kan”, çev. İlyas Bingöl, Varlık, sayı:1036, Ocak-1994, s.47-49
2.3.17. ——, “Yarın-I”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:5, Mayıs-1988, s.4
2.3.18. ——, “Yarın-II”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:6, Haziran-1988, s.1,3
2.3.19. Kazi-yi Nur, Kudsi, “Küçük Mutluluklar”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.20. Kimyâger, Mes’ûd, “Ali Muhammed Han Kimle Dansediyordu?”, çev. Mehmet Kanar, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.94-95
2.3.21. Kirmani, Huşeng, Muradî, “Orman”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.22. Mahmûd, Ahmed, “Yaşlılık Dayanağı”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.23. Mukaddem, Baba, “At”, çev. Mehmet Kanar, Fayton Öykü, Kış-1998, s.73-78
2.3.24. Pizişkzad, İrec, “Şuşu Can”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000, s.55-59
2.3.25. Sâdıkî, Cafer Müderris, “Yarım Kalan Hikâye”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:1, Ocak-1988, s.1-3
2.3.26. ——, “Ben Yanlış Yaptım”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:2, sayı:16, Nisan-1989, s.1
2.3.27. ——, “Örnek Rapor”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:12, sayı:103, Ekim-1998, s.20-27
2.3.28. Sa'îdî, Gulâm Huseyn, “Pandomima Fakir”, çev. Ali Güzelyüz, Merdiven, sayı:16, Aralık-1998/Ocak-Şubat-1999, s.14
2.3.29. Tankabuni, Faridun, “Mutlu Yaşantımız”, çev. A. Naci Tokmak, Nar –Edebiyat Ürünleri Dergisi-, sayı:11, İstanbul, Eylül-Ekim-1996, s.120-132
2.3.30. Ürün, A. Kâzım, “Sâdık Hidâyet ve Merg (Ölüm) Adlı Makalesi”, Çerağ, Eylül-1997, s.14-15
2.4. Şiir
2.4.1. Ferruhzâd, Furûğ, “Armağan”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:3, Temmuz-1997, s.16
2.4.2. ——, “Kırmızı Gül”, çev. Kenan Karabulut, Eski, Kasım 2001, s.11
2.4.3. ——, “Kuş Sadece Bir Kuştu”, çev. Talat Sait Halman, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.102
2.4.4. ——, “Yeniden Doğuş”, çev. Kenan Karabulut, Eski, Kasım 2001, s.10-11
2.4.5. Halman, Talat Sait, “Ahmed Şamlu'ya Veda”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı: 51, Eylül-Ekim 2000, s.89-90
2.4.6. Husrevşahi, Haşim, “Meratib-il movt (Ölümün Kademeleri)”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.73-74
2.4.7. İ'tisâmî, Pervin, “Haftaları Ay Yaptık”, çev. Ahmet Çelik, Merdiven, sayı:8, Nisan-1998, s.44-45
2.4.8. Kedkeni, M. Şefîî, “İyi Yolculuklar”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:8, Ağustos-1997, s.49
2.4.9. Lâhûtî, Ebu’l-Kâsım, “Örtü Gerekmez”, çev. Mehmet Kanar, Fayton, yıl:1, sayı:7, dergi:8, s.32-33
2.4.10. Mohtari, Mohammed, “Hicranlık”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleşiri, sayı: 51, Eylül-Ekim 2000, s.75
2.4.11. ——, “İçsel Süsleniş”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.80-81
2.4.12. Moşîrî, Ferîdun, “Ağaç ve Çelik”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:49, Nisan-1994, s.48-49
2.4.13. ——, “Büyüsüz Büyücü”, çev. Makbule Aras, Yedi İklim, cilt:13, sayı:114, Eylül-1999, s.47
2.4.14. ——, “Sızıntı”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:50, Mayıs-1994, s.31-32
2.4.15. ——, “Sokak”, çev. Makbule Aras, Yedi İklim, cilt:12, sayı:110, Mayıs-1999, s.48-49
2.4.16. Sâlis, Mehdî Ehevan, “Hatıra”, çev. Hicabi Kırlangıç, Esin Sanat, yıl:1, sayı:2, Kış-2000, s.28
2.4.17. Selâhî, İmran, “Diken”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:3, Temmuz-1997, s.19
2.4.18. Sipehrî, Sohrab, “Adres”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:2, Şubat-1997, s.39
2.4.19. ——, “Ân'da Bir Vaha”, çev. Sait Okumuş, Kaknüs, sayı:4, İst., 1996, s.26
2.4.20. ——, “Başlama Nidası”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:4, Nisan-1997, s.53
2.4.21. ——, “Bir Güzel Tenha Gece”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:2, Şubat-1997, s.40
2.4.22. ——, “Dost”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:6, Haziran-1997, s.39-40
2.4.23. ——, “Gülistan”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:4, Nisan-1997, s.54
2.4.24. ——, “Lahzadaki Vaha”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.39
2.4.25. ——, “Sabahın Islak Nabzına Değin”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:99, Haziran-1998, s.32
2.4.26. ——, “Serseri Cehennem”, Türkçe söyleyen: İsmail Söylemez, Edebi Pankart, yıl:2, sayı:9, Mart-Nisan 1999, s.25
2.4.27. ——, “Su”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.46
2.4.28. ——, “Yoldaşların Bahçesine”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:12, sayı:113, Ağustos-1999, s.42
2.4.29. Şamlu, Ahmet, “Ayna Bahçesi”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:91, Ekim-1997, s.38-39
2.4.30. ——, “Geceli”, çev. Cavit Mukaddes, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.94
2.4.31. ——, “Sis”, çev. Talat Sait Halman, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.91
2.4.32. Şefî-i Kedkenî, Muhammed Rıza, “Hallaç”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:53, Ağustos-1994, s.55
2.4.33. Tehrânî, Azad, “Yalnız İnsan Değil”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:2, Haziran-1997, s.26
2.4.34. Yûşic, Nîmâ, “Evim Bulutludur”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:28, Nisan-1990, s.2
2.4.35. ——, “Çelik Yüreğim”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:30, Haziran-1990, s.3
2.4.36. ——, “Sahtser Kıyılarında”, çev. Hicabi Kırlangıç, Yedi İklim, sayı:14, Şubat-2001, s.50-51
2.4.37. ——, “Soğuk Kış Gecesinde”, çev. Hicabi Kırlangıç, Düş Çınarı, sayı:4, Mayıs-Haziran, s.18
2.4.38. ——, “Yolunu Gözlüyorum”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:28, Nisan-1990, s.2
2.5. Sanat (Sinema, tiyatro vb.)
2.5.1. Abadi, Kerem, “Hayatın Şiiri”, Yedi İklim, cilt:16, sayı:158, Mayıs-2003, s.53-57
2.5.2. Aktaş, Cihan, “İran İslam Cumhuriyeti'nde Sinemanın Özel Yeri -I”, Dergâh, cilt:3, sayı:36, Şubat-1993, s.20-22
2.5.3. ——, “İran İslâm Cumhuriyeti'nde Sinemanın Özel Yeri -II”, Dergâh, cilt:4, sayı:37, Mart-1993, s.21-22
2.5.4. ——, “İran Sinemasının Yeni Oryantalizme Gösterdiği”, Gerçek Hayat, 18 Mayıs 2001
2.5.5. ——, “İran'ın Daniel Steel'i: Fehime Rahimî”, Dergâh, cilt:12, sayı:138, Ağustos-2001, s.4-6
2.5.6. ——, “İran Sinemasında Kadın Starlarla Gelen Model Meselesi”, Tezkire, cilt:10, sayı:22, Eylül/Ekim 2001, s.67-97
2.5.7. ——, “Şaşırtıcı Bir Altın Lale ve Müslümanların Sineması”, Kitap, Haziran-Temmuz-Ağustos 1990
2.5.8. Barskanmay, Ali, “İran Sineması”, Yedi İklim, cilt:14, sayı:134, Mayıs-2001, s.83-84
2.5.9. Beni-İtimad, Rahşan, “İran Sinemasını Özgün Kılan Nedir?” haz. Cihan Aktaş, Dergah, cilt:12, sayı:136, Haziran-2001, s.15 (söyleşi)
2.5.10. Dâdgû, M. Mehdi, “Ulusal İran Sineması ve Bu Sektörün Gelişip Büyümesinde Yönetimin Rolü”, çev. İsmet Verçin, Aşina, cilt:1, sayı:3, Güz-1995, s.67-71
2.5.11. Karaca, Nihal Bengisu, “Kadın, Kahır, Kandahar”, Aksiyon, sayı:365, yıl:7, 24-30 Kasım 2001, s.63, (tanıtım: Muhsin Mahmelbaf'ın 'Kandahar' adlı filmi)
2.5.12. Nafici, Hamid, “İran'da İslâmi Film Kültürü”, Selam, sayı:9-10, Eylül-1997
2.5.13. Tezcan, Gülcan, “Cihan Aktaş'la İran Sineması Üzerine” Dergibi, cilt:10, Ekim-1999 (söyleşi)
2.5.14. “Türkiye'de İlk Kez Modern İran Resim Sergisi Düzenlendi”, Name-i aşina, yıl:3, sayı:1, Sonbahar-2001, s.74 (rapor)
İndeks
(Çevirmen, Hazırlayan, Aktaran)
Ahmet Çelik: 2.4.7
A. Dost: 1.0.8, 1.0.42
Ali Güzelyüz: 1.0.87, 2.3.28
A. Naci Tokmak: 1.2.1, 1.2.2, 2.3.8, 2.3.29
Aydın Tebrizi: 1.0.21, 1.0.27, 1.0.52, 1.0.65
Behçet Necatigil: 1.2.5, 1.2.6
Cavit Mukaddes: 1.3.8, 2.4.30
Celâl Hosrovşâhî: 1.2.7
Cihan Aktaş: 2.3.1, 2.5.9
Derya Örs: 1.4.1, 2.2.24
Ekrem Aydıner: 1.0.5, 1.0.16, 1.0.36, 1.0.49, 1.0.59, 1.0.69, 1.0.82, 1.0.84
Erdal Öz: 1.0.22, 1.0.23, 1.0.52, 1.0.65
Gürel Demirel: 1.0.13, 1.0.28, 1.0.46, 1.0.55, 1.0.56, 1.0.63
Hale Kuntay: 1.0.43
Handan Yalıca: 1.2.7
Haşim Husrevşahi: 2.2.10, 2.2.35, 2.4.10, 2.4.11
Hatice Gülcan Topkaya: 1.3.2, 1.3.5
Hicabi Kırlangıç: 1.4.1, 2.4.16, 2.4.34, 2.4.35, 2.4.36, 2.4.37, 2.4.38
İbrahim Bülbül: 2.4.1, 2.4.12, 2.4.14, 2.4.17, 2.4.32, 2.4.33
İldeniz Kurtulan: 1.0.3, 1.0.4, 1.0.11, 1.0.14, 1.0.33, 1.0.35, 1.0.44, 1.0.48, 1.0.54, 1.0.57, 1.0.66, 1.0.67, 1.0.71, 1.0.73, 1.0.74, 1.0.81, 1.1.5
İlknur Özdemir: 1.0.47
İlyas Bingöl: 2.3.16
İsmail Bendiderya: 1.2.8
İsmail Söylemez: 2.4.26
İsmet Verçin: 2.5.10
Kenan Karabulut: 2.4.2, 2.4.4
Kutlukhan Eren: 1.3.3
Mahmut Ayaz: 1.2.10
Makbule Aras: 2.4.13, 2.4.15
Mehmet Atalay: 2.2.58
M. Harun Tan: 2.3.2, 2.4.24, 2.4.25, 2.4.27, 2.4.28, 2.4.29
Mehmet Kanar: 1.1.1, 1.1.2, 1.1.3, 1.1.4, 1.2.4, 1.3.2, 1.3.5, 1.3.9, 1.4.4, 1.4.5, 1.4.8, 1.5.2, 2.3.4, 2.3.6, 2.3.7, 2.3.10, 2.3.11, 2.3.12, 2.3.14, 2.3.15, 2.3.20, 2.3.23, 2.3.24, 2.4.9
Mehmet Oktay: 2.2.13
Metin İlkin: 1.0.15, 1.0.26, 1.0.34, 1.0.40, 1.0.45, 1.0.53, 1.0.58, 1.0.68, 1.0.83, 1.0.85
Onat Kutlar: 1.2.7, 1.3.4
Ömer Polat: 1.0.9, 1.0.12, 1.0.62
Ramazan Karaburçak: 1.3.12
Sait Okumuş: 2.2.17, 2.2.23, 2.4.8, 2.4.18, 2.4.19, 2.4.20, 2.4.21, 2.4.22, 2.4.23
Sattar Destmalcı: 1.0.30, 1.0.76
Siyaveş Azeri: 1.2.3, 1.2.11
Şamil Öcal: 2.3.5
Şirin Mehran: 1.3.10
Şule Akyüz: 1.0.22, 1.0.23, 1.0.30, 1.0.32, 1.0.39, 1.0.52, 1.0.65, 1.0.76, 1.0.77
Şükran Yayık: 2.3.9
Tabar Gençer: 1.3.10
Talat Sait Halman: 2.4.13, 2.4.31
Tuna Helvacı: 1.0.24, 1.0.29, 1.0.79
T.Y.: 2.2.14
Veyis Değirmençay: 2.2.16, 2.2.18, 2.2.19, 2.2.20, 2.2.21, 2.2.22
Yakup Şafak: 2.2.49, 2.2.50, 2.2.51, 2.2.52
Yusuf Öz: 2.2.53, 2.2.54, 2.2.55, 2.3.13, 2.3.17, 2.3.18, 2.3.25, 2.3.26, 2.3.27
Anahtar kelimeler: Modern İran Edebiyatı, Çağdaş İran Şiiri, İran Öykü ve Romanı
A Bibliographical Study on the Modern Iran Literature
Summary: Until today, in Turkey, three studies of bibliography, which are consisted of publication and writings about Persian and Iran language and literature, are published. Publications which are subjected historical and political relationships between Turkey and Iran with the translations made from Persian classics and studies about these kinds of Works constitute most of the informations of identification tag which take place in these bibliographies which are published as two books an done essay. Translations made from modern Iran literature and writing of study about this subject takes place less than in the existing bibliographies, which are published as essay or book because of being made in recent years. This study has been made for the purpose of contributing to existing bibliographies in this way.
Keywords: Modern Iran Literature, Contemporary Iran Poem, Iran Story and Novel.
Farsçadan çeviriler ve İran’la ilgili yayınlar üzerine ikisi kitap, biri makale olmak üzere üç bibliyografya çalışması bulunmaktadır. İlki, Milli Kütüphane Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak, “Türkiye’de Basılmış Farsça Eserler, Çeviriler ve İran’la İlgili Yayınlar Bibliyografyası” adıyla basılmıştır (Ankara, 1971, Başbakanlık Basımevi, 108 s.). Bu kapsamlı çalışma, 1729-1970 yılları arasında ülkemizde basılmış Farsça eserleri, Farsçadan Türkçeye çevrilmiş kitap ve makaleleri, İran üzerine çeşitli alan ve konularda yapılmış yayınları içermektedir. İran Şehinşahlığının kuruluşunun 2500. yıldönümü münasebetiyle hazırlanan bu bibliyografya oluşturulurken zengin kütüphanelerimizin koleksiyonları, basılı kataloglar ve bazı bibliyografik kaynaklar taranmıştır. ‘Dewey Onlu Sınıflandırma’ sistemine göre düzenlenen bibliyografyada 1322 yayının künyesi bulunmaktadır.
İkinci çalışma ise, “İran Türkçe Yayınları Bibliyografyası (1979-1990)” adıyla, İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyük Elçiliği Kültür Müsteşarlığı tarafından hazırlanmıştır (1991). Bu çalışma, 1979-90 yılları arasında yalnızca kitap olarak basılmış 566 yayını içermektedir. Künyeler, ‘felsefe ve irfan’, ‘din’, ‘sosyal bilimler’, ‘dilbilim’, ‘kurumsal bilimler’, ‘uygulamalı bilimler’, ‘edebiyat’, ‘tarih ve coğrafya’ başlıkları altında verilmiş ve yayınlar, yazar soyadına göre sıralanmıştır.
Makale olarak hazırlanan son bibliyografya, Prof. Dr. Bahaeddin Yediyıldız tarafından hazırlanmış ve “Türkiye’de Yapılan Araştırmalara Göre İran ve İranlılar” adıyla yayınlanmıştır (İran ve Türkiye Arasındaki Tarihi ve Kültürel İlişkiler Konulu Makaleler Mecmuası 1, İslami Kültür ve İlişkiler Teşkilatı & Türk Tarih Kurumu, 2002, s.185-216). Bu çalışmada 103 telif kitap, 18 basılmamış tez, 159 telif makale ve çeşitli dillerden çevrilmiş 55 kitap ve 38 makalenin künyesi yer alır. Bu yayınlar, Kitaplar (a-Telif, b-Tercüme), Tezler ve Makaleler (a-Telif, b-Tercüme) şeklinde tasnif edilmiştir. Sayın Bahaeddin Yediyıldız çalışmasında, “Türkiye’de İran ve İranlılarla hangi ölçülerde ilgilenildiğini, İran’da yaşayan insanların ve kültürlerinin hangi yönleri ve boyutlarıyla meşgul olunduğunu, İran ve İranlıların ne ölçüde tanındığını” göstermeye yönelik bir istatistik de sunmuştur.
Ülkemizde Farsçadan tercüme eserlerin, komşumuz İran hakkında çeşitli alanlarda yazılan yazıların yanı sıra; İran’ın komşuları ile kültürel, ekonomik, siyasi ve stratejik ilişkileri üzerine çeşitli yayınlar yapılmakta, bu yayınlar bazen dergilerde dosya halinde sunulmaktadır. Son yıllarda çeşitlenen bu yayınların çoğunluğunu da, çağdaş İran edebiyatından çeviriler -özellikle şiir ve öykü- oluşturmaktadır.
Farsçadan çevirilen ilk roman, Necme Necefî’nin, Kalk Borusu (Bir Köyün Uyanışı)’dur. Bu roman, Sofi Huri’nin çevirisi ve Helen Hinckley’in giriş yazısıyla, Amerikan Bord Neşriyat Dairesi’nce 1960 yılında yayınlanmıştır. 70’li yılların ortalarında Samed Behrengî’nin çok beğenilen çocuk masalları; 77’de Sâdık Hidâyet’in Kör Baykuş’u ve 1979 yılında da Sâdık Çûbek’in Tengsîr adlı romanları Türkçeye kazandırılmıştır. Türk okuru, dergilerin ve yayınevlerinin tanıdığı imkanlarla Muhsin Mahmelbâf, Câfer Müderris-i Sâdıkî ve Huşeng-i Gulşîrî gibi İran’ın genç ve yeni yazarlarını; Nîmâ Yûşic, Ahmed-i Şamlu, Sohrâb-ı Sipihrî ve Furûğ-i Ferruhzâd gibi güçlü şairlerini tanıma fırsatı bulmuştur. İlk öykü antolojisi İldeniz Kurtulan tarafından hazırlanmış ve ‘İran Devrimci Hikayeleri’ adıyla yayınlanmış (1979); bu seçkiyi, çevirileriyle çağdaş İran Edebiyatı’nın en iyi örneklerini sunan Mehmet Kanar’ın derleyip yayınladığı ‘Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi’ (1995) ve ‘Çağdaş İran Öyküleri’ (1999) takip etmiştir. Anılan bu antolojilerin İran öykü çevirilerine bir ivme kazandırdığını da belirtmek gerekir. Çağdaş İran öykü ve roman çevirileri arasında Sâdık Hidâyet, Kör Baykuş’un yayınlandığı 1977’den bu yana liste başı olmayı sürdürmektedir.
Çeşitli edebiyat dergilerimizde yayınlanmış Modern İran şiiri örnekleri, roman ve öyküye oranla daha fazladır. Modern İran şiiri ve şairlerini bize ilk kez Ali Nihat Tarlan ‘Çağdaş İran Şiiri’ adlı kitabıyla tanıtmıştır (1938). Değerli hocam Prof. Dr. Meliha Anbarcıoğlu’nun çağdaş İran nazmını konu, üslup, şekil ve tür olarak incelediği makaleleri de (1964-1971), bu konunun en önemli kaynaklarındandır. Şiire dair ilk antoloji Ali Yıldırım tarafından yayına hazırlanmış (1984), diğer ikisi, Sabah Kara (1998) ve Mehmet Kanar tarafından derlenmiştir (1999). Nîmâ Yûşic, Ahmed-i Şamlu, Furûg-i Ferruhzâd, Sohrâb-i Sipihrî ve Ferîdûn-i Muşîrî, haklarında yazılan yazılar ve şiirleriyle yakından tanınan şairler arasındadır. Furûg-i Ferruhzâd ve Ahmed-i Şamlu’nun bazı şiirleri web sayfalarında da yer alır.i Bugün modern İran edebiyatı üzerine yayınların, Farsça klasik eserlerin yeni baskı ve çevirileriyle adeta rekabet halinde olduğu söylenebilir. Çağdaş İran edebiyatı ile ilgili olarak Farsçadan çevrilmiş eser, antoloji ve telif yayınlar, ilgilileri için yeterli bir kaynakça oluşturacak zenginliktedir.
İran, uluslar arası film festivallerinde ödül alan sinemasıyla da dikkat çekmektedir. Muhsin Mahmelbâf, Bisikletçi, Aşk Nöbeti, Boykot, Gabbeh, Kandahar; Semira Mahmelbâf, Karatahta, Elma; Abbas Kiyârustemî, Arkadaşımın Evi Nerede?, Kirazın Tadı, Yakın Plan, Ve Yaşam Sürüyor, Zeytinlikler Altında; Rahşân Benî-İ‘timâd, Mavi Yaşmaklı; Câfer-i Penâhî, Beyaz Balon, Ayna, Daire; Behmen-i Gubâdî, Sarhoş Atlar Zamanı; Mâcid-i Mâcidî, Cennetin Rengi adlı filmleri, sinema salonlarında gösterime girmiş İranlı yönetmenler arasındadır. Bazı yurt içi ve yurt dışı film festivalleri münasebetiyle İran sinemasına dair yayınların da yapıldığı görülmektedir.
Çağdaş İran edebiyatı ve sanatına dair yayınların derlenmesi düşüncesiyle hazırlanan bu bibliyografya, kitaplar ve makaleler olmak üzere iki ana başlık halinde düzenlenmiştir. Kitaplar, ‘çocuk kitapları’, ‘öykü’, ‘roman’, ‘şiir’, ‘inceleme’, ‘biyografi’ ve ‘sanat (sinema, tiyatro vb.)’ şeklinde tasnif edilmiş ve makaleler de benzer ayrıma tabi tutulmuştur. XX. yüzyıl ve günümüz İranlı akademisyenlerin dil ve edebiyata dair makale ve eserlerinden yapılmış çeviriler, bir yazar ya da şair ve eserleri üzerine yazılmış yazılar ve kitap tanıtımları, ‘inceleme’ başlığı altında verilmiştir. Künyelerin dizininde, yazar soyadı esas alınmış, aynı yazara ait yayınlar, yayın adına göre alfabetik sıralanmıştır. Aynı çevirmen ve yayınevi tarafından yayımlanan bir eserin değişik baskıları, tespit edilebildiği kadarıyla, aynı künyenin devamında parantez içerisinde verilmiştir. Aynı eser olup çevireni ve yayınevi farklı olanların künyeleri ayrıca verilmiş ve basım yılına göre sıralanmıştır. Bibliyografyanın sonunda çevirmen indeksi verilmiş ve bu indekste, tercüme edilen eseri belirtmek üzere, künyenin solundaki sıra numarası yazılmıştır. Bibliyografyanın amaç ve kapsamı dolayısıyla çalışmaya dahil edilmeyen yayınlar ise aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
Modern Fars Edebiyatı, çağdaş İranlı yazar ve şairler ile bu alanla ilgileri bilinen ilim adamları hakkında ansiklopedilerde (İslâm Ansiklopedisi, Diyanet İslâm Ansiklopedisi gibi) yer alan biyografiler ve maddeler
Yazar ve aydın olarak tanınan kişilerin (Celâl Âl-i Ahmed, Ali Şeriatî gibi) Türkçeye aktarılmış edebiyat dışı eser ve makalelerinden yapılmış çeviriler
İran tarihi ve İran edebiyatı eksenli tarihi roman, gezi yazıları ve kitaplarıii
Yayınlanmamış yüksek lisans ve doktora tezleriiii
Mirza Fethali Ahundzâde, Bulud Karaçorlu Sehend ve Şehriyar gibi, Azeri edebiyatı çerçevesinde değerlendirilen şair, yazar ve bunların Türkçe eserleri ile ilgili yayınlariv
Bibliyografyaların bir özelliği eksik olmaları ya da zamanla eksik kalmalarıdır. Bu cümle ile, başta adları anılan bibliyografyalar ile diğer kaynaklarınv taranması sonucu tespit edilen; kişisel imkanlarla ulaşılan ve internet kanalıyla tespit edilen yayınları içeren bu bibliyografya denemesinin eksikliğini dile getiriyor; tespit edemediğim, ulaşamadığım yayınların değerli yazarları ve çevirmenlerinden özür dileyerek, eksikliklerin ve hataların giderilmesi ve ikmal edilmesi hususunda katkılarını talep ediyorum.
1. Kitaplar
1.0 Çocuk Kitapları
1.0.1 Behrengi, Samed, Altın Civciv, İst., 1980, Esin Yay., 48 s.
1.0.2 ——, Bir Aşk Masalı, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.3 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1980, 1. bsk., Oda Yay., 61 s.
1.0.4 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 62 s.
1.0.5 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, çev. Ekrem Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.6 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.7 ——, Bir Günlük Düş ve Gerçek, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.8 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. A. Dost, resim: Belkıs Taşkeser, İst., 1975, Gözlem Yay., 31 s. (3. bsk., İst., 1977, 47 s.; 5. bsk., İst., 1979, 47 s.)vi
1.0.9 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Bir Çocuk Masalı, çev. Ömer Polat, resim: Ferruh Doğan, İst., 1975, Cem Yay., 73 s. (7. bsk. İst., 1979, 64 s., 8. bsk. İst., 1980, 68 s., 14. bsk. İst., 1991, 72 s.)
1.0.10 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Masallar, resim: Belkıs Taşkeser, Ankara, 1979, Ankara Belediyesi Basın Yayın Müd., 63 s.
1.0.11 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1980, Oda Yay., 60 s.
1.0.12 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Ömer Polat, resim: Ferruh Doğan, İst., 1991, Cem Yay., 72 s.
1.0.13 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Gürel Demirel, İst., 1991, Sim Yay., 53 s.
1.0.14 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1992, Gendaş yay., 63 s. (İst., 1996)
1.0.15 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesivii, 59 s.
1.0.16 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.17 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali: Masal, resim: Belkıs Taşkeser, 3. bsk., İst., 2001, Boyut Kitapları, 64 s.
1.0.18 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.19 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, Can Yay.
1.0.20 ——, Bir Şeftali Bin Şeftali, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.21 ——, Bir Vardı Bir Yoktu: Çocuklar İçin Masallar, çev. Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, İst., 1999, Can Yay., 80 s.
1.0.22 ——, Bu Gelen Köroğludur: Çocuklar İçin Bir Destan, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz, resim: Osman Kehri, İst., 1978, Cem Yay., 93 s. (2. bsk., İst., 1979; 4. bsk., İst., 1980)
1.0.23 ——, Bu Gelen Köroğludur: Bir Çocuk Öyküsü, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz, resim: Osman Keskin, 3. bsk., İst., 2000, Can Yay., 100 s.
1.0.24 ——, Bütün Masallar, çev. Tuna Helvacı, resimleyen: Sezgin Şerbet, İst., 2001, Gün Yay., 540 s. (Sekiz Masal içerir)
1.0.25 ——, Çocuk Serisi (Sekiz Kitap), Gendaş Yay.
1.0.26 ——, Düş ve Gerçek, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1992, Oda Yay., 64 s.; 3. bsk. 1998, 64 s.
1.0.27 ——, İnatçı Kediler: Çocuklar İçin Masallar, çev. Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, İst., 1978, Cem Yay., 75 s. (3. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 75 s.)
1.0.28 ——, İnatçı Kediler, çev. Gürel Demirel, Ankara, 1990, Simge Yay., 61 s.
1.0.29 ——, Kar Tanesinin Maceraları (Pancarcı Çocuk), çev. Tuna Helvacı, İst., 2001, Gün Yay., 56 s.
1.0.30 ——, Kargalar: Bir Çocuk Öyküsü, çev. Sattar Destmalcı-Şule Akyüz, resim: Yıldız Cerrahoğlu, İst. 1976, Cem Yay., 124 s. (5. bsk., İst., 1980)
1.0.31 ——, Kargalar, Oda Yay.
1.0.32 ——, Kel Güvercinci: Bir Çocuk Masalı, çev. Şule Akyüz, resim: Osman Kehri, 5. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 62 s. (6. bsk., İst., 1980, 60 s.)
1.0.33 ——, Kel Güvercinci, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1.bsk., İst., 1981, Oda Yay., 61 s.
1.0.34 ——, Kel Güvercinci, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1992, Oda Yay., 64 s.
1.0.35 ——, Kel Güvercinci, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 70 s.
1.0.36 ——, Kel Güvercinci, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.37 ——, Kel Güvercinci, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.38 ——, Keloğlan ve Güvercinleri, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.39 ——, Konuşan Bebek: Bir Çocuk Masalı, çev. Şule Akyüz, resim: Leyla Uçansu, 1. bsk., İst., 1976, Cem Yay., 83 s. (2. bsk. 1981, 80 s.)
1.0.40 ——, Konuşan Bebek, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 92 s.
1.0.41 ——, Konuşan Bebek, Oda Yay.
1.0.42 ——, Küçük Kara Balık, çev. A. Dost, resim: Yunus Saltuk, 1. bsk., İst., 1975, Gözlem Yay., 38 s. (3. bsk., İst., 1977, 59 s.; 4. bsk., İst., 1979, 59 s.)viii
1.0.43 ——, Küçük Kara Balık: Bir Çocuk Masalı, çev. Hale Kuntay, resim: Mehmet Sönmez, 1. bsk., İst., 1975, Cem Yay., 76 s. (4. bsk., 1977, 68 s.; 5. bsk. 1978, 70 s.; 1990, 1992, 1993)
1.0.44 ——, Küçük Kara Balık, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, İst., 1980, Oda Yay., 59 s.
1.0.45 ——, Küçük Kara Balık, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1988, Çocuk Bahçesi, 59 s.
1.0.46 ——, Küçük Kara Balık, çev. Gürel Demirel, İst. 1991, Simge Yay., 61 s.
1.0.47 ——, Küçük Kara Balık -öyküler-, çev. İlknur Özdemir, resimler: Mehmet Sönmez, İst., 1999, Can Yay., 60 s. (2. bsk. 2001, 64 s.)
1.0.48 ——, Küçük Kara Balık, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 62 s.
1.0.49 ——, Küçük Kara Balık, çev. Ekrem Aydıner, İst., 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.50 ——, Küçük Kara Balık, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.51 ——, Küçük Kara Balık, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.52 ——, On Sevgi Masalı: Çocuklar İçin Masallar, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz-Aydın Tebrizi, 4. bsk., İst., 1980, Cem Yay., 128 s.
1.0.53 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Metin İlkin, resim: Tan Oral, İst., 1977, Tayko Çocuk Yay., 56 s.
1.0.54 ——, Pancarcı Çocuk, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Emir Sarıer, 1. bsk., İst., 1980, Oda Yay., 61 s.
1.0.55 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Gürel Demirel, Ankara, 1990, Simge yay., 62 s.
1.0.56 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Gürel Demirel, İst., 1992, Sim Yay., 62 s.
1.0.57 ——, Pancarcı Çocuk, çev. İldeniz Kurtulan, kapak ve resim: Hamid Mirghanbari, İst., 1996, Gendaş Yay., 61 s.
1.0.58 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 6. bsk., İst., 2000, Oda Yay., 52 s.
1.0.59 ——, Pancarcı Çocuk, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.60 ——, Pancarcı Çocuk, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.61 ——, Pancarcı Çocuk, Cem Yay.
1.0.62 ——, Püsküllü Deve, çev. Ömer Polat, resim: Yalçın Çetin, 1. bsk., İst., 1975, Cem Yay., 79 s. (4. bsk. İst., 1977; 5. bsk. İst., 1979)
1.0.63 ——, Püsküllü Deve, çev. Gürel Demirel, İst., 1991, Sim Yay., 55 s.
1.0.64 ——, Püsküllü Deve, Can Yay.
1.0.65 ——, Sevgi Masalı, çev. Şule Akyüz-Erdal Öz-Aydın Tebrizi, resim: Turgut Keskin, 3. bsk., İst., 1979, Cem Yay., 128 s. (4. bsk. İst., 1980)
1.0.66 ——, Sevgi Masalı, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1980, Oda Yay., 60 s.
1.0.67 ——, Sevgi Masalı, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1992, Gendaş Yay., 60 s. (İst., 1996)
1.0.68 ——, Sevgi Masalı, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 3. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 64 s.
1.0.69 ——, Sevgi Masalı, çev. Ekrem Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 62 s.
1.0.70 ——, Sevgi Masalı, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.71 ——, Ulduz ve Kargalar, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Mustafa Delioğlu, 1.bsk., İst., 1980, Oda Yayınları, 87 s.
1.0.72 ——, Ulduz ve Kargalar, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.73 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, İst., 1980, Oda Yay., 94 s.
1.0.74 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, resim: Hamid Mirghanbari, İst. 1996, Gendaş Yay., 95 s.
1.0.75 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, İst., 2001, Alfa Yay.
1.0.76 ——, Ulduz Kız'ın Kargaları, çev. Şule Akyüz-Sattar Destmalcı, resimler: Emre Senan, İst., 1999, Can Yay., 126 s.
1.0.77 ——, Ulduz Kız'ın Konuşan Bebeği, çev. Şule Akyüz, resimler: Emre Senan, İst., 1999, Can Yay., 87 s.
1.0.78 ——, Ulduz Kız ve Kargalar, İst., 2001, Gün Yay.
1.0.79 ——, Ulduz Kız ve Konuşan Bebeği, çev. Tuna Helvacı, İst., 2001, Gün Yay., 88 s.
1.0.80 ——, Ulduz ve Kargalar, Gendaş Yay.,
1.0.81 ——, Ulduz ve Konuşan Bebek, çev. İldeniz Kurtulan, İst., trsz., Gendaş Yay., 95 s.
1.0.82 ——, Yıldız İle Konuşan Bebek, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 64 s.
1.0.83 ——, Yıldız ve Kargalar, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 1. bsk., İst., 1992, Çocuk Bahçesi, 93 s.
1.0.84 ——, Yıldız ve Kargalar, çev. Ekrem Aydıner, resim: Mevlide Aydıner, Ankara, 2000, Nilüfer Yayıncılık, 80 s.
1.0.85 ——, Yıldızlar ve Kargalar, çev. Metin İlkin, resim: Mustafa Delioğlu, 4. bsk., İst., 1998, Çocuk Bahçesi, 93 s.
1.0.86 Kanar, Mehmet, İran Masalları (Derleme-Çeviri), İst., 1995, Yapı Kredi Yay., 113 s.
1.0.87 Kiyânî, Muhammed-i Mîr, Uzun Gece Masalları, çev. Ali Güzelyüz, resimler: Gözde Bitir, İstanbul, 2001, Can Yay., 75 s.
1.0.88 Yuşic, Nima, Taka Kafeste, İst., 1990, Ünlem Yay., 16 s.
1.1. Öykü
1.1.1 Hidâyet, Sâdık, Alacakaranlık, çev. Mehmet Kanar, İst., 2001, Yapı Kredi Yay., 112 s.
1.1.2 ——, Aylak Köpek, çev. Mehmet Kanar, İst., 2000, Yapı Kredi Yay., 84 s. (2. bsk. İst., 2001)
1.1.3 ——, Diri Gömülen, çev. Mehmet Kanar, İst., 1995, Yapı Kredi Yay., 71 s. (2.bsk. 2001)
1.1.4 ——, Üç Damla Kan, çev. Mehmet Kanar, İst., 1999, Yapı Kredi Yay.
1.1.5 İran Devrimci Hikayeleri, haz. İldeniz Kurtulan, İst., 1979, Sosyal Klasikler Yay., 134 s.
1.1.6 Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Öyküleri -Seçkiler-, İst., 1999, Kaknüs Yay., 206 s.
1.1.7 ——, Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi, İst., 1995,Yapı Kredi Yay., 317 s.
1.1.8 ——, Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi, 2. bsk. İst., 1999, Şûle Yay., 224 s.
1.2. Roman
1.2.1 Çûbek, Sâdık, Tengsîr, çev. A. Naci Tokmak, Ankara, 1979, Kültür Bakanlığı Yay., 174 s.
1.2.2 ——, Tengsîr, çev. A. Naci Tokmak, 2. bsk. İst., 2002, Bulut Yay.
1.2.3 Golşırı, Huşeng, Şehzade İhticab, çev. Siyaveş Azeri, İst., 2001, Avesta Yay., 87 s.
1.2.4 Hidâyet, Sâdık, Hacı Aga, çev. Mehmet Kanar, İst., 1998, Yapı Kredi Yay.,
1.2.5 ——, Kör Baykuş, çev. Behçet Necatigil, İst., 1977, Varlık Yay., 120 s.
1.2.6 ——, Kör Baykuş, çev. Behçet Necatigil, 2. bsk. İst. 2001, Yapı Kredi Yay., 95 s.
1.2.7 Hosrovşâhî, Celâl, Furuğun Öyküsü, çev. Celâl Hosrovşâhî, Onat Kutlar, Handan Yalıca, İst., 1992, Can Yay., 88 s.
1.2.8 Mahmelbaf, Muhsin, Sultan Havuzu, çev. İsmail Bendiderya, İst., 1992, Çizgi Yay., 165 s.
1.2.9 Necefî, Necme, Kalk Borusu (Bir Köyün Uyanışı), çev. Sofi Huri, Giriş yazısı: Helen Hinckley, İst., 1960, Amerikan Bord Neşriyat Dairesi, 304 s. (2. bsk. 1962, 304 s.; 3. bsk., İst., 1968, Redhouse Yay., 282 s.)
1.2.10 Nefîsî, Said, Babek, çev. Mahmut Ayaz, İst., 1998, Berfin Yay.
1.2.11 Sâdıkî, Câfer Muderris, At Kafası, çev. Siyaveş Azeri, İst., 2002, Avesta Yay., 223 s.
1.3. Şiir
1.3.1. Babek, M., Göl Uykusunun Ötesinden (Çağdaş İran Şiiri), düzenleyen ve yayına haz. Ali Yıldırım, Ankara, 1984, Mayıs Yay., 63 s. (Derleme)
1.3.2. Ferruhzâd, Furûğ, Bir Başka Doğuş, yay. haz. Mehmet Kanar, çev. Hatice Gülcan Topkaya, İst., 2002, Om Yay., 160 s.
1.3.3. ——, Bütün Şiirleri, çev. Kutlukhan Eren, İst., 1999, Şûle Yay. (Merdiven Kitapları), 331 s.
1.3.4. ——, Sonsuz Günbatımı, çev. Onat Kutlar-Celal Hosrovşahi, İst., 1989, Ada Yay., 58 s.
1.3.5. Furuğ-i Ferruhzad, yay. haz. Mehmet Kanar, çev. Hatice Gülcan Topkaya, İst., 2002, Om Yayınevi, 160 s.
1.3.6. Kanar, Mehmet, Modern İran Şiiri Antolojisi, İst., 1999, Şule Yay., 224 s.
1.3.7. Kara, Sabah, Nîmâ Yuşic'ten Devrime Çağdaş İran Şiiri Antolojisi, İst., 1998, Nûbihar Yay., 105 s.
1.3.8. Sipehrî, Sohrâb, Başlangıcın Sesi, haz. ve çev. Cavit Mukaddes, İst., 1996,Yapı Kredi Yay., 55 s.
1.3.9. ——, Sekiz Kitap, çev. Mehmet Kanar, İst., 1999, Şûle Yay., 253 s.
1.3.10. ——, Suyun Ayak Sesi, çev. Şirin Mehran-Tabar Gençer, İst., 1994, İyi Şeyler Yay., 28 s.
1.3.11. Şamlu, Ahmet, Bana Aydınlıktan Söz Et, çev. Haşim Hüsrevşahi, İst., 2000, Adam Yay., 109 s.
1.3.12. Şeriatî, Ali, Bir Önünde Sonsuz Sayıda Sıfırlar, çev. Ramazan Karaburçak, İst., 1991, Erdem Yay., 80 s.
1.4. İnceleme
1.4.1. Âbidinî, Hasan-ı Mîr, İran Öykü ve Romanının Yüz Yılı, cilt:I-II, Ankara, 2002, Nüsha Yay., cilt:I, çev. Derya Örs, 14+318 s.; cilt: II, çev. Hicabi Kırlangıç, 8+301 s.
1.4.2. Bağdatçi, Rahim, Sâdık-ı Hidâyet ve Eserleri, İst. 1970, İstanbul Ünv. Edebiyat Fakültesi Matbaası, 16 s.
1.4.3. Demiralp, Oğuz, Kör Okur: Sâdık Hidâyet Üzerine Kör Baykuş Merkezli Okuma Denemesi, İstanbul, 2001, Yapı Kredi Yay., 117 s.
1.4.4. İsti'lâmî, Muhammed, Bugünkü İran Edebiyatı Hakkında Bir İnceleme, çev. Mehmet Kanar, Ankara, 1981, Kültür Bakanlığı Yay., 6+244 s.
1.4.5. ——, Modern İran Edebiyatına Giriş, çev. Mehmet Kanar, 2. bsm., İst., 1995, Çantay Kitapevi
1.4.6. Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi, İst., 1999, İletişim, 288 s.
1.4.7. Tarlan, Ali Nihat, Çağdaş İran Şiiri, Ankara, 1938, Cumhuriyet Halk Partisi, 40 s.
1.4.8. Tecrübekâr, Banu Nusret, İran Edebiyatında Şiir/Kaçarlar Dönemi, çev. Mehmet Kanar, İst., 1995, İnsan Yay., 172 s.
1.5. Sanat (sinema, tiyatro vb.)
1.5.1. Aktaş, Cihan, Şark'ın Şiiri İran Sineması, İst., 1998, Nehir Yay., 357 s.
1.5.2. Gevher Murad (Gulam Huseyn-i Sâidî), Külahlı Bey-Külahsız Bey, çev. Mehmet Kanar, Mitos Boyut, İst., 1996 (piyes)
2. Makaleler
2.1. Biyografi
2.1.1. Azeri, Siyaveş, “Sohrap Sepehri, Yeni Bir Dil: Karşı-Şiir”, Evrensel Kültür, sayı:57, Eylül-1996, s.53-58
2.1.2. Çelik, Ahmet, “Pervin İ'tisâmî”, Merdiven, cilt:1, sayı:8, Nisan-1998, s.44
2.1.3. Güzelyüz, Ali, “Çağdaş İran Şairi Furûg Ferruhzâd (1935-1967)”, Nüsha, yıl:1, sayı:2, Yaz-2001, s.33-38
2.1.4. Kanar, Mehmet, “Eserlerinin Işığında Sâdık Hidâyet”, Kitap-lık, sayı:50, Kasım-Aralık-2001, s.283-289
2.1.5. ——, “Şair Edîb-i Pîşâverî ve Afgan Direniş Edebiyatı”, Kitap-lık, sayı:51, Ocak-Şubat-2002, s.52-56
2.1.6. Karaismailoğlu, Adnan, “Cemâlzâde Yüzyıllık Hikâyeci”, Yedi İklim, cilt:7, sayı:47, Mart-1994, s.18-21
2.1.7. Kurtulan, İldeniz, “Çocuk Yılı ve Samed Behrengi”, Havan, sayı:1, İstanbul, Nisan-1979, s.20-22
2.1.8. “Muhammed Cafer Puyande”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.1.9. “Muhammed Muhtari”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.1.10. Mukaddes, Cavit, “Ahmed Şamlu”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.92-93
2.1.11. Necatigil, Behçet, “Türkçe'de Çağdaş İran Edebiyatı, Doğumunun 75. Yılında Sadık Hidayet”, Kitap-lık, sayı:14, Mart-Nisan- 1995 ( Milliyet Sanat Dergisi, sayı:283, 26 Haziran 1978'den alıntı)
2.1.12. “Ölümsüz Simalar: Dr. Abdulhuseyn-i Zerrînkûb'un Hayat Hikâyesi ve Eserlerine Kısa Bir Bakış”, Name-i aşina, sayı:1, yıl:3, Sonbahar-2001, s.51-53
2.1.13. Önder, Mehmet, “Türk Dostu-Mevlâna Hayranı İranlı Bilgin Prof. Bedi'üz-zaman Fürûzanfer (1906-1970)”, Türk Kültürü, cilt:9, sayı:97, Kasım-1970, s.61-63
2.1.14. Topkaya, Hatice Gülcan, “Furûg-i Ferruhzâd (1935-1967)”, Tarih ve Toplum, cilt:37, sayı:219, Mart-2002, s.14-21
2.1.15. “Üstad Mahmud Ferşçiyan”, Name-i aşina, yıl:4, sayı:2, Yaz-2002, s.87-92
2.1.16. Vallery-Radot, Pasteur, “Sadık Hidayet”, Yeni İstanbul, cilt:5, sayı:1588, 20 Nisan 1954, s.7
2.2. İnceleme
2.2.1. Abdullahî, Rıza, “Günümüz İdealist İran Şiirine Bir Bakış”, Name-i aşina, yıl:5, sayı:11, Kış-2003, s.33-46
2.2.2. ——, “İran Öykü Edebiyatının Yenileri”, Nâme-i aşina, Ankara, İlkbahar-2002, s.5-9
2.2.3. Almaz, Hasan, “İran Öykü ve Romanının Yüz Yılı I-II”, Nüsha, yıl:2, sayı:6, Yaz-2002, s.183-184 (Kitap tanıtımı)
2.2.4. Anbarcıoğlu, Meliha, “Çağdaş İran Edebiyatında Nazmın Durumu”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:1, Ankara, 1964, s.1-10
2.2.5. ——, “Çağdaş İran Edebiyatında Nesir”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:4, sayı:1, Ankara, 1985, s.1-23
2.2.6. ——, “Çağdaş İran Nazmında Surûd, Tasnif ve Terâne Türleri -IV”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:2, sayı:1, Ankara, 1971, s.1-30
2.2.7. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -I”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:2, Ankara, 1966, s.85-175
2.2.8. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -II”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:3, Ankara, 1969, s.83-164
2.2.9. ——, “Çağdaş İran Nazmının Konu, Dil, Üslup ve Şekil Özellikleri -III”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Doğu Dilleri Dergisi, cilt:1, sayı:4, Ankara, 1970, s.1-51
2.2.10. Beraheni, Rıza, “Ermenistan'a Giden Otobüs”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.82-83
2.2.11. Bilgen, Betül, “Çağdaş İran Yazarlarından, Ali Deşti”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:40, sayı:1-2, Ankara-2000, s.137-158
2.2.12. ——, “Meşrutiyet Dönemi İran şiiri ve Pervîn-i İ’tisâmî”, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:37, sayı:1-2, Ankara-1995, s.81-100
2.2.13. Ferşîdverd, Husrev, “Edebi Eleştirinin Zorlukları”, çev. Mehmet Oktay, Harman, sayı:46, 1996, s.17-20
2.2.14. Gaspard, Armand, “Çağdaş İran Edebiyatı”, çev. T.Y., Varlık, cilt:31, sayı:623, 1 Haziran 1964, s.13
2.2.15. Gün, Kerem, “20.yy. Başlarında, İran'ın Bu Gününü Hazırlayan Nedenler”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.84-87
2.2.16. Hadîdî, Cevad, “Mukayeseli Edebiyat, Ortaya Çıkışı ve Yayılışı”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:7, sayı:51, Haziran-1994, s.12-19
2.2.17. Hânlerî, Pervîz Nâtıl, “Dil Nedir?”, çev. Sait Okumuş, Hece, yıl:2, sayı:21, Eylül-1998, s.66-71
2.2.18. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-I”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı:41, Ağustos-1993, s.18-19
2.2.19. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-II”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı: 42, Eylül-1993, s.16-18
2.2.20. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-III”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, cilt:5, sayı:43, Ekim-1993, s.21-23
2.2.21. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-IV”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, sayı:46, Ocak-1994, s.9-12
2.2.22. ——, “Edebî Eleştiri Metodu-V”, çev. Veyis Değirmençay, Yedi İklim, sayı:47, Şubat-1994, s.5-8
2.2.23. ——, “Şiir Dili”, çev. Sait Okumuş, Hece, yıl:2, sayı:17, Mayıs-1998, s.39-52
2.2.24. Hukûkî, Muhammed, “Çağdaş İran Öykücülüğüne Bir Bakış”, çev. Derya Örs, Name-i aşina, yıl:3, sayı:1, Sonbahar-2001, s.40-50
2.2.25. Husrevşahi, Haşim, “Geri Dönüp Bak Bu Toprağa”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı: 51, “Eylül-Ekim-2000, s.95-101
2.2.26. ——, “Rıza Beraheni İle Söyleşi”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı: 51, Eylül-Ekim-2000, s.76-79
2.2.27. “İran Yazarlar Birliği'nin Kara Takvimi (ve Son Karanlık Güz)”, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.66-72 (rapor)
2.2.28. Kanar, Mehmet, “İran Çocuk Edebiyatı”, Yazko-Çeviri, sayı:15, İst., 1983, s.92-93
2.2.29. ——, “İran Edebiyatı”, Fayton Öykü, Kış-1998, s.66-72
2.2.30. ——, “İran Edebiyatında Hikâye ve Masal”, Yazko-Çeviri, sayı:15, İst., 1983, s.70-118
2.2.31. ——, “İran Meşrutiyet Dönemi Edebiyatında ‘Kadın’ ve ‘Anne’ Sevgisi”, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.79-91
2.2.32. ——, İran Meşrutiyet Dönemi Şiirlerinde ‘Vatan’, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:4, Mart-Nisan-1997, s.23-44
2.2.33. ——, “İran Sürgün ve Göçmen Edebiyatı”, Sürgün edebiyatı-Edebiyat Sürgünleri, [yay. haz.: Feridun Andaç], Bağlam Yay., İst., 1996, s.241-246
2.2.34. ——, “İran (ve Afgan) Öykücülüğü Hakkında”, Kitap-lık, sayı:15, İst., 1995, s.19
2.2.35. Kerdaveni, Kazım, “Necmettin Kibri [Kübrâ] ve Cengizhan”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.88
2.2.36. Kırlangıç, Hicabi, “Ahmed-i Şâmlu Hayat Hikâyesi ve Eserleri”, Nüsha, yıl:1, sayı:3, Güz-2001, s.153-172
2.2.37. ——, “Çağdaş İran Şiiri Antolojisi”, Düş Çınarı, sayı:11, Temmuz-Ağustos 1998, s.48-49 (tanıtım)
2.2.38. ——, “Çağdaş İran Şiirinde Biçimsel Yönelişler”, Edebiyat Ortamı, cilt:1, sayı:12, Ankara, 1998, s.83-86
2.2.39. ——, “İranlı Şairin Türkiyesi”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar 2001, s.30-35
2.2.40. ——, “İran Şiiri İçin Bir Sınıflandırma Denemesi”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s.96-108
2.2.41. ——, “İran Şiirinde Bir İhyacı: Nîmâ Yûşic”, Edebiyat Ortamı, cilt:1, sayı:10, Kasım-1997, s.31-42
2.2.42. ——, “Musaddık Sonrası İran Şiirinde Yeis”, Nüsha, yıl.2, sayı:6, Yaz-2002, s.7-18
2.2.43. Kolbüken, Bilal, “Franz Kafka ve Sâdık Hidâyet”, Kül, sayı:28, Eylül-2002, s.45-47
2.2.44. Nedûşen, Muhammed Ali İslâmî, “Fars Dili ve Kültürünün Neliği ve Niteliği Üzerine”, Name-i aşina, cilt:1, sayı:1, İlkbahar-1995, s.5-12 (Söyleşi)
2.2.45. Önertoy, Olcay, “İran Edebiyatında İlk Realist Roman”, İran Şehinşahlğı'nın 2500. Kuruluş Yıldönümüne Armağan, İst., 1971, Milli Eğitim Basımevi, s.373-382
2.2.46. Örs, Derya, “Celâl Âl-i Ahmed Hayatı, Eserleri ve Edebî Üslûbu Üzerine Bir İnceleme”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s.46-54
2.2.47. ——, “Çağdaş İran Şiirinin Öncülerinden Fereydun Muşîrî”, Nüsha, yıl:1, sayı:1, Bahar-2001, s. 86-95
2.2.48. ——, “Sâdık Hidâyet'in ‘Üç Damla Kan’ı”, Nüsha, yıl:1, sayı:3, Güz-2001, s.201-203
2.2.49. Safa, Zabihullah, “Fars Şiirinde Düşüncelerin Seyri”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:10, sayı:68, Kasım-1995, s.34-38
2.2.50. Şefî-i Kedkeni, M. Rıza, Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-I”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.47-49
2.2.51. ——, “Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-II”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:89, Ağustos-1997, s.41-42
2.2.52. ——, “Şiirsel Tecrübe: Tahayyül, Hayal ve Tasvir-III”, çev. Yakup Şafak, Yedi İklim, cilt:11, sayı:91, Ekim-1997, s.40-42
2.2.53. Yâhakkî, Muhammed Câfer, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-I”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:89, Ağustos-1997, s.45-49
2.2.54. ——, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-II”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:90, Eylül-1997, s.51-54
2.2.55. ——, “İran Edebiyatında Roman ve Hikâye-III”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:11, sayı:92, Kasım-1997, s.58-60
2.2.56. Yener, Ali Galip, “Kör Baykuş’u Nasıl Okumalı?”, Virgül, sayı:52, Haziran-2002, s.11-12
2.2.57. Yıldırım, Nimet, “Fars Edebiyatı Tarihinde Çocuk Edebiyatının Yeri”, Akademi Dergisi, cilt:1, sayı:2, Erzurum-1998, s.323-342
2.2.58. Zerrînkûb, Abdülhüseyn, “Şiirin Mahiyeti Hakkında”, çev. Mehmet Atalay, Yedi İklim, cilt:7, sayı:53, Ağustos-1994, s.12-14
2.3. Öykü
2.3.1. Âl-Ahmed, Celâl, “Ablam ve Örümcek”, çev. Cihan Aktaş, Aylık Dergi, Ankara, sayı:96-97-98, 1987, s.18-28
2.3.2. ——, “Setâr”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:100, Temmuz-1998, s.52-53
2.3.3. Alevî, Bozorg, “Hain”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.4. Çûbek, Sâdık, “Yoldaş”, çev. Mehmet Kanar, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.92-93
2.3.5. Deştî, Ali, “Annenin Ölümü”, çev. Şamil Öcal, Ayane, yıl:2, sayı:13, s.4, 3
2.3.6. Hicâzî, Muhammed, “Küçük Bir Taş”, çev. Mehmet Kanar, Merdiven, sayı:6, Şubat-1998, s.32
2.3.7. ——, “Ruh Hastalıklarının Tedavisi”, çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:17-18, Eylül-Aralık-1995, s.98-99
2.3.8. ——, Şîrîn Kelâ, çev. A. Naci Tokmak, İst., 1992, (Yusuf Atılgan’a Armağan), İletişim Yayıncılık, s.491-499
2.3.9. ——, “Şirin Kelâ”, çev. Şükran Yayık, Yedi İklim, cilt:8, sayı:55, Ekim-1994, s.33-36
2.3.10. Hidâyet, Sâdık, “Ateşperest”, çev. Mehmet Kanar, İlkgençlik Çağına Dünya Öyküleri, haz. İshak Reyna, Yapı Kredi Yay., Doğan Kardeş İlkgençlik Kitaplığı I, İst., 1995, s.361-364
2.3.11. ——, “Daş Âkil”, çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:31, Kış-1998, s.84-91
2.3.12. ——, G.G.L.L., çev. Mehmet Kanar, Kitap-lık, sayı:46, Mart-Nisan-2001, s.70-84
2.3.13. ——, “Kanbur Davut”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:3, sayı:32, Ağustos-1990, s.1-3
2.3.14. ——, “Ölüm”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:10, Mayıs-Haziran-1997, s.75-77
2.3.15. ——, “Sampinge”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:9, Mart-Nisan-1997, s.45.49
2.3.16. ——, “Üç Damla Kan”, çev. İlyas Bingöl, Varlık, sayı:1036, Ocak-1994, s.47-49
2.3.17. ——, “Yarın-I”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:5, Mayıs-1988, s.4
2.3.18. ——, “Yarın-II”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:6, Haziran-1988, s.1,3
2.3.19. Kazi-yi Nur, Kudsi, “Küçük Mutluluklar”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.20. Kimyâger, Mes’ûd, “Ali Muhammed Han Kimle Dansediyordu?”, çev. Mehmet Kanar, Ankara Ünv. TÖMER Edebiyat Dergisi, sayı:3, Ocak-Şubat-1997, s.94-95
2.3.21. Kirmani, Huşeng, Muradî, “Orman”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.22. Mahmûd, Ahmed, “Yaşlılık Dayanağı”, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000
2.3.23. Mukaddem, Baba, “At”, çev. Mehmet Kanar, Fayton Öykü, Kış-1998, s.73-78
2.3.24. Pizişkzad, İrec, “Şuşu Can”, çev. Mehmet Kanar, Adam Öykü, sayı:29, Temmuz-Ağustos-2000, s.55-59
2.3.25. Sâdıkî, Cafer Müderris, “Yarım Kalan Hikâye”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:1, sayı:1, Ocak-1988, s.1-3
2.3.26. ——, “Ben Yanlış Yaptım”, çev. Yusuf Öz, Ayane, yıl:2, sayı:16, Nisan-1989, s.1
2.3.27. ——, “Örnek Rapor”, çev. Yusuf Öz, Yedi İklim, cilt:12, sayı:103, Ekim-1998, s.20-27
2.3.28. Sa'îdî, Gulâm Huseyn, “Pandomima Fakir”, çev. Ali Güzelyüz, Merdiven, sayı:16, Aralık-1998/Ocak-Şubat-1999, s.14
2.3.29. Tankabuni, Faridun, “Mutlu Yaşantımız”, çev. A. Naci Tokmak, Nar –Edebiyat Ürünleri Dergisi-, sayı:11, İstanbul, Eylül-Ekim-1996, s.120-132
2.3.30. Ürün, A. Kâzım, “Sâdık Hidâyet ve Merg (Ölüm) Adlı Makalesi”, Çerağ, Eylül-1997, s.14-15
2.4. Şiir
2.4.1. Ferruhzâd, Furûğ, “Armağan”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:3, Temmuz-1997, s.16
2.4.2. ——, “Kırmızı Gül”, çev. Kenan Karabulut, Eski, Kasım 2001, s.11
2.4.3. ——, “Kuş Sadece Bir Kuştu”, çev. Talat Sait Halman, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim-2000, s.102
2.4.4. ——, “Yeniden Doğuş”, çev. Kenan Karabulut, Eski, Kasım 2001, s.10-11
2.4.5. Halman, Talat Sait, “Ahmed Şamlu'ya Veda”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı: 51, Eylül-Ekim 2000, s.89-90
2.4.6. Husrevşahi, Haşim, “Meratib-il movt (Ölümün Kademeleri)”, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.73-74
2.4.7. İ'tisâmî, Pervin, “Haftaları Ay Yaptık”, çev. Ahmet Çelik, Merdiven, sayı:8, Nisan-1998, s.44-45
2.4.8. Kedkeni, M. Şefîî, “İyi Yolculuklar”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:8, Ağustos-1997, s.49
2.4.9. Lâhûtî, Ebu’l-Kâsım, “Örtü Gerekmez”, çev. Mehmet Kanar, Fayton, yıl:1, sayı:7, dergi:8, s.32-33
2.4.10. Mohtari, Mohammed, “Hicranlık”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleşiri, sayı: 51, Eylül-Ekim 2000, s.75
2.4.11. ——, “İçsel Süsleniş”, çev. Haşim Husrevşahi, Edebiyat ve Eleşiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.80-81
2.4.12. Moşîrî, Ferîdun, “Ağaç ve Çelik”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:49, Nisan-1994, s.48-49
2.4.13. ——, “Büyüsüz Büyücü”, çev. Makbule Aras, Yedi İklim, cilt:13, sayı:114, Eylül-1999, s.47
2.4.14. ——, “Sızıntı”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:50, Mayıs-1994, s.31-32
2.4.15. ——, “Sokak”, çev. Makbule Aras, Yedi İklim, cilt:12, sayı:110, Mayıs-1999, s.48-49
2.4.16. Sâlis, Mehdî Ehevan, “Hatıra”, çev. Hicabi Kırlangıç, Esin Sanat, yıl:1, sayı:2, Kış-2000, s.28
2.4.17. Selâhî, İmran, “Diken”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:3, Temmuz-1997, s.19
2.4.18. Sipehrî, Sohrab, “Adres”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:2, Şubat-1997, s.39
2.4.19. ——, “Ân'da Bir Vaha”, çev. Sait Okumuş, Kaknüs, sayı:4, İst., 1996, s.26
2.4.20. ——, “Başlama Nidası”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:4, Nisan-1997, s.53
2.4.21. ——, “Bir Güzel Tenha Gece”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:2, Şubat-1997, s.40
2.4.22. ——, “Dost”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:6, Haziran-1997, s.39-40
2.4.23. ——, “Gülistan”, çev. Sait Okumuş, Hece, cilt:1, sayı:4, Nisan-1997, s.54
2.4.24. ——, “Lahzadaki Vaha”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.39
2.4.25. ——, “Sabahın Islak Nabzına Değin”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:99, Haziran-1998, s.32
2.4.26. ——, “Serseri Cehennem”, Türkçe söyleyen: İsmail Söylemez, Edebi Pankart, yıl:2, sayı:9, Mart-Nisan 1999, s.25
2.4.27. ——, “Su”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:88, Temmuz-1997, s.46
2.4.28. ——, “Yoldaşların Bahçesine”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:12, sayı:113, Ağustos-1999, s.42
2.4.29. Şamlu, Ahmet, “Ayna Bahçesi”, çev. M. Harun Tan, Yedi İklim, cilt:11, sayı:91, Ekim-1997, s.38-39
2.4.30. ——, “Geceli”, çev. Cavit Mukaddes, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.94
2.4.31. ——, “Sis”, çev. Talat Sait Halman, Edebiyat ve Eleştiri, sayı:51, Eylül-Ekim 2000, s.91
2.4.32. Şefî-i Kedkenî, Muhammed Rıza, “Hallaç”, çev. İbrahim Bülbül, Yedi İklim, cilt:7, sayı:53, Ağustos-1994, s.55
2.4.33. Tehrânî, Azad, “Yalnız İnsan Değil”, çev. İbrahim Bülbül, Endülüs, cilt:1, sayı:2, Haziran-1997, s.26
2.4.34. Yûşic, Nîmâ, “Evim Bulutludur”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:28, Nisan-1990, s.2
2.4.35. ——, “Çelik Yüreğim”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:30, Haziran-1990, s.3
2.4.36. ——, “Sahtser Kıyılarında”, çev. Hicabi Kırlangıç, Yedi İklim, sayı:14, Şubat-2001, s.50-51
2.4.37. ——, “Soğuk Kış Gecesinde”, çev. Hicabi Kırlangıç, Düş Çınarı, sayı:4, Mayıs-Haziran, s.18
2.4.38. ——, “Yolunu Gözlüyorum”, çev. Hicabi Kırlangıç, Ayane, yıl:3, sayı:28, Nisan-1990, s.2
2.5. Sanat (Sinema, tiyatro vb.)
2.5.1. Abadi, Kerem, “Hayatın Şiiri”, Yedi İklim, cilt:16, sayı:158, Mayıs-2003, s.53-57
2.5.2. Aktaş, Cihan, “İran İslam Cumhuriyeti'nde Sinemanın Özel Yeri -I”, Dergâh, cilt:3, sayı:36, Şubat-1993, s.20-22
2.5.3. ——, “İran İslâm Cumhuriyeti'nde Sinemanın Özel Yeri -II”, Dergâh, cilt:4, sayı:37, Mart-1993, s.21-22
2.5.4. ——, “İran Sinemasının Yeni Oryantalizme Gösterdiği”, Gerçek Hayat, 18 Mayıs 2001
2.5.5. ——, “İran'ın Daniel Steel'i: Fehime Rahimî”, Dergâh, cilt:12, sayı:138, Ağustos-2001, s.4-6
2.5.6. ——, “İran Sinemasında Kadın Starlarla Gelen Model Meselesi”, Tezkire, cilt:10, sayı:22, Eylül/Ekim 2001, s.67-97
2.5.7. ——, “Şaşırtıcı Bir Altın Lale ve Müslümanların Sineması”, Kitap, Haziran-Temmuz-Ağustos 1990
2.5.8. Barskanmay, Ali, “İran Sineması”, Yedi İklim, cilt:14, sayı:134, Mayıs-2001, s.83-84
2.5.9. Beni-İtimad, Rahşan, “İran Sinemasını Özgün Kılan Nedir?” haz. Cihan Aktaş, Dergah, cilt:12, sayı:136, Haziran-2001, s.15 (söyleşi)
2.5.10. Dâdgû, M. Mehdi, “Ulusal İran Sineması ve Bu Sektörün Gelişip Büyümesinde Yönetimin Rolü”, çev. İsmet Verçin, Aşina, cilt:1, sayı:3, Güz-1995, s.67-71
2.5.11. Karaca, Nihal Bengisu, “Kadın, Kahır, Kandahar”, Aksiyon, sayı:365, yıl:7, 24-30 Kasım 2001, s.63, (tanıtım: Muhsin Mahmelbaf'ın 'Kandahar' adlı filmi)
2.5.12. Nafici, Hamid, “İran'da İslâmi Film Kültürü”, Selam, sayı:9-10, Eylül-1997
2.5.13. Tezcan, Gülcan, “Cihan Aktaş'la İran Sineması Üzerine” Dergibi, cilt:10, Ekim-1999 (söyleşi)
2.5.14. “Türkiye'de İlk Kez Modern İran Resim Sergisi Düzenlendi”, Name-i aşina, yıl:3, sayı:1, Sonbahar-2001, s.74 (rapor)
İndeks
(Çevirmen, Hazırlayan, Aktaran)
Ahmet Çelik: 2.4.7
A. Dost: 1.0.8, 1.0.42
Ali Güzelyüz: 1.0.87, 2.3.28
A. Naci Tokmak: 1.2.1, 1.2.2, 2.3.8, 2.3.29
Aydın Tebrizi: 1.0.21, 1.0.27, 1.0.52, 1.0.65
Behçet Necatigil: 1.2.5, 1.2.6
Cavit Mukaddes: 1.3.8, 2.4.30
Celâl Hosrovşâhî: 1.2.7
Cihan Aktaş: 2.3.1, 2.5.9
Derya Örs: 1.4.1, 2.2.24
Ekrem Aydıner: 1.0.5, 1.0.16, 1.0.36, 1.0.49, 1.0.59, 1.0.69, 1.0.82, 1.0.84
Erdal Öz: 1.0.22, 1.0.23, 1.0.52, 1.0.65
Gürel Demirel: 1.0.13, 1.0.28, 1.0.46, 1.0.55, 1.0.56, 1.0.63
Hale Kuntay: 1.0.43
Handan Yalıca: 1.2.7
Haşim Husrevşahi: 2.2.10, 2.2.35, 2.4.10, 2.4.11
Hatice Gülcan Topkaya: 1.3.2, 1.3.5
Hicabi Kırlangıç: 1.4.1, 2.4.16, 2.4.34, 2.4.35, 2.4.36, 2.4.37, 2.4.38
İbrahim Bülbül: 2.4.1, 2.4.12, 2.4.14, 2.4.17, 2.4.32, 2.4.33
İldeniz Kurtulan: 1.0.3, 1.0.4, 1.0.11, 1.0.14, 1.0.33, 1.0.35, 1.0.44, 1.0.48, 1.0.54, 1.0.57, 1.0.66, 1.0.67, 1.0.71, 1.0.73, 1.0.74, 1.0.81, 1.1.5
İlknur Özdemir: 1.0.47
İlyas Bingöl: 2.3.16
İsmail Bendiderya: 1.2.8
İsmail Söylemez: 2.4.26
İsmet Verçin: 2.5.10
Kenan Karabulut: 2.4.2, 2.4.4
Kutlukhan Eren: 1.3.3
Mahmut Ayaz: 1.2.10
Makbule Aras: 2.4.13, 2.4.15
Mehmet Atalay: 2.2.58
M. Harun Tan: 2.3.2, 2.4.24, 2.4.25, 2.4.27, 2.4.28, 2.4.29
Mehmet Kanar: 1.1.1, 1.1.2, 1.1.3, 1.1.4, 1.2.4, 1.3.2, 1.3.5, 1.3.9, 1.4.4, 1.4.5, 1.4.8, 1.5.2, 2.3.4, 2.3.6, 2.3.7, 2.3.10, 2.3.11, 2.3.12, 2.3.14, 2.3.15, 2.3.20, 2.3.23, 2.3.24, 2.4.9
Mehmet Oktay: 2.2.13
Metin İlkin: 1.0.15, 1.0.26, 1.0.34, 1.0.40, 1.0.45, 1.0.53, 1.0.58, 1.0.68, 1.0.83, 1.0.85
Onat Kutlar: 1.2.7, 1.3.4
Ömer Polat: 1.0.9, 1.0.12, 1.0.62
Ramazan Karaburçak: 1.3.12
Sait Okumuş: 2.2.17, 2.2.23, 2.4.8, 2.4.18, 2.4.19, 2.4.20, 2.4.21, 2.4.22, 2.4.23
Sattar Destmalcı: 1.0.30, 1.0.76
Siyaveş Azeri: 1.2.3, 1.2.11
Şamil Öcal: 2.3.5
Şirin Mehran: 1.3.10
Şule Akyüz: 1.0.22, 1.0.23, 1.0.30, 1.0.32, 1.0.39, 1.0.52, 1.0.65, 1.0.76, 1.0.77
Şükran Yayık: 2.3.9
Tabar Gençer: 1.3.10
Talat Sait Halman: 2.4.13, 2.4.31
Tuna Helvacı: 1.0.24, 1.0.29, 1.0.79
T.Y.: 2.2.14
Veyis Değirmençay: 2.2.16, 2.2.18, 2.2.19, 2.2.20, 2.2.21, 2.2.22
Yakup Şafak: 2.2.49, 2.2.50, 2.2.51, 2.2.52
Yusuf Öz: 2.2.53, 2.2.54, 2.2.55, 2.3.13, 2.3.17, 2.3.18, 2.3.25, 2.3.26, 2.3.27
Konular
- PARS DERGİSİ
- ŞU’ARÂ HOCASI MÂDER-ZÂD BİR ŞÂİR: ZÂTÎ
- KLÂSİK TÜRK EDEBİYATINDA ŞEM’Ü PERVÂNELER VE LÂMİ’Î ÇELEBÎ’NİN ŞEM’Ü PERVÂNE MESNEVİSİ
- FARS EDEBİYATINDA METAFİZİK YOLCULUKLAR
- شاعران فارسی سرای وفارسینويس ارزرومی
- تعلیم وتربیت ازمنظر سعدی
- توازن موسیقايی غزلهای سعدی
- YAŞAR KEMAL’İN İNCE MEMED ROMANI İLE SADIK ÇUBEK’İN TENGSİR ADLI ROMANININ KARŞILAŞTIRMASI
- YAVUZ SULTAN SELİM’İN DÎVÂNINDA OLMAYAN FARSÇA ŞİİRLERİ
- KÜÇÜKASYA’DA İSLAMİYET (DER İSLAM IN KLEIN ASIEN)
- ERKEN DÖNEM FARSÇA MESNEVİLERDE BEZM - IYRD.
- RÛDEKÎ-Yİ SEMERKANDÎ (Ö. 329/940)
- NAZÎRÎZÂDE EMÎN’İN ŞEYHÜLİSLÂM FEYZULLAH EFENDİ’YE FARSÇA METHİYELERİ
- HAYRETÎ DİVANINDA GEÇEN “GAM” KELİMELERİNİN TASARIMLARI
- BÂBÂ TÂHİR-İ HEMEDÂNÎ DİVANININ MEHDÎ-İ HAMÎDÎ NÜSHASINDA GEÇEN DOBEYTÎLERİ VE TÜRKÇE TERCÜMESİ
- EŞREFOĞLU RÛMÎ’NİN GAZELLERİNDE NASİHAT VE NEFİS MUHASEBESİ
- HÂB-I HAYÂL, AYINTABLI HÜSNÜ
- شاعران فارسیسرای و فارسینويس ارزرومی*
- مسئلة »مضمون« در شعر کودکان و نوجوانان
- مأخذ اصلی تمثیل خورندگان پیلبچهدرمثنوی
- وگرايی درهنر ايران
- NEF’Î’NİN TUHFETU’L-UŞŞÂK ADLI FARSÇA KASİDESİ
- ERKEN DÖNEM FARSÇA MESNEVİLERDE BEZM - IIYRD.
- DAKİKÎ-Yİ TUSÎ (Ö. 366/976)
- ÂRİF ÇELEBİ’NİN FARSÇA KASİDESİ VE TÜRKÇE ÇEVİRİSİ
- SÂİB-İ TEBRİZÎ’NİN ŞİİRLERİNDE GEÇEN “HÂB-I BAHÂR” TAMLAMASI ÜZERİNE
- ROMEN DİLİNDE KULLANILAN FARSÇA KELİMELER
- سینمای ایران
- آداب حرب مغول درتاریخ جهانگشای جوینی
- بررسی تطبیقی ضرب المثل های ترکی سنقر با ضرب المثل های زبان فارسی