Ömer Soner HUNKAN*
ORTAÇAĞ İRAN’INI ANLAMAK: FİRDEVSÎ, NİZÂMÜ’L-MÜLK, SABBÂH VE HAYYAM
TÜRK KÜLTÜRÜ ve HACI BEKTAŞ VELÎ ARAŞTIRMA DERGİSİ / 2016 / 77 77
ORTAÇAĞ İRAN’INI ANLAMAK: FİRDEVSÎ, NİZÂMÜ’L-MÜLK,
SABBÂH VE HAYYAM
Ömer Soner HUNKAN*
Öz
Moğol öncesi ortaçağ İran’ını, her biri kendi alanında meşhur devrin dört sembol isim
Firdevsî, Nizâmü’l-Mülk, Hasan Sabbâh ve Ömer Hayyam’ın biyografileri üzerinden
irdelemeye çalışmak, bu dönemdeki İran imgesi hakkında hem bir fikir verebilir hem de siyasî
tarihinin yoğunluğu içinde kaybolan olguları daha iyi anlamayı kolaylaştırabilir. Zira İran’ın
İslâm öncesi geleneklerinin yeniden ihyası ve yeni fatihler yani Araplar ve Türkler karşısında
İran’ın Fars milli hissiyatına sığınarak var olma mücadelesi, farklı alanlardaki bu şahsiyetleri
ortak bir zeminde buluşturmaktadır. İşte bu makalede, Firdevsî, Nizâmü’l-Mülk, Hasan
Sabbâh ve Ömer Hayyam’ı İran’ın millî bir değeri haline getiren ortak vasıflarının tarihi izleri
sürülerek, biyografileri çerçevesinde bazı sonuçlara ulaşılmaya gayret edilmektedir.