Özkan ÖZTÜRK∗
MUHYÎ-İ GÜLŞENÎ’NİN SİRET-İ MURÂD-I CİHÂN’INDA MEDENÎ HİKMET TASAVVURU
Namık Kemal Üniversitesi İlahiyatFakültesi Dergisi, Yıl: 2015, Cilt: 1, Sayı: 2
MUHYÎ-İ GÜLŞENÎ’NİN SİRET-İ MURÂD-I CİHÂN’INDA
MEDENÎ HİKMET TASAVVURU
Özkan ÖZTÜRK∗
Özet
Aristo’dan Nasîruddin Tûsî’ye kadar gelen amel-i hikmet geleneğinin Osmanlı
ahlakî-siyâsî düşünce dünyasındaki en önemli iki temsilcisi Kınalızâde Ali Efendi ve
Muhyî-î Gülşenî’dir. Her ikisi de Tûsî’nin Ahlâk-ı Nâsırî’sine dayanan eserler
kaleme almışlardır. Muhyî-î Gülşenî’nin eseri olan Sîret-i Murâd-ı Cihân önceki
birikimi takip ederek amelî hikmetin kaynağına insanî tabiatı yerleştirir. Buradan
hareketle de siyasetin temel problemini, insanın toplumsal fiilleri ve bu fiillerin
yetkinleşme süreçleri olarak değerlendirir. İnsanın yetkinleşmesi için gerekli sosyal
organizasyonlara ve bunların teşekkülü için gerekli ilkelere işaret eder. Çeşitli
toplum ve şehir örgütlenmeleri içerisinden, faziletli şehir fikrini öne çıkararak, bu