A. CAFEROĞLU
İRAN'LA TURAN'IN PAYLAŞILAMAYAN Ş Î RÎN' İ
İRAN'LA TURAN'IN PAYLAŞILAMAYAN
Ş Î RÎN' İ
A. CAFEROĞLU
Birbirinden farklı üç büyük dilin ortaklaşa Orta-Asya kültür yaylasına
sürmüş olduğu muazzam edebiyat, kültür tarihçileri için, dâima
ender bir fikir toleransı örneği olarak kalacaktır. Arap, Fars ve Türk
kültür dillerinin vücuda getirdikleri bu edebiyat, ne gariptir ki, millî
dilleri asla arka plâna atmadan ve birbirine karşı en ufak bir mücâ-
deleye mahal vermeden, müşterek bir motif, çağın geleneğine uygun
bir terennüm, hangi hükümdar tarafından ısmarlanırsa ısmarlansın ve
hangi kalem üstadı tarafından kaleme alınırsa alınsın, hep ayni his ve
ayni sıcaklıkla işlenmiş, Orta - Asya klâsik ve epik edebiyatına mâledilmiştir.
Bilhassa epik eserlerin temel mevzû ve idealini teşkil eden
" aşk kurbanları", yerli renklere boyanmasına rağmen, Orta-Asya sahasında
İran - Turan şeklini alarak, yüzyıllar boyunca yaşamış, edebî de-
ğerinden hiç bir şey kaybetmemiştir. Hatta insanlık ülküsü yönünden