Abdalkadir Karahan
KIRK HADÎS TERCÜMELERİNE UMUMÎ BİR BAKIŞ ve Ankaralı İsmail RüsûM'nin "TERCÜME-İ HADÎS-İ ERBAÎN'İ,,
islâm kavimleri arasında, edebî bakımdan, kırk hadîs tercüme ve
şerhlerine en fazla alâka gösteren ve, bü vadide, birinci sınıf sanatkârlarının
kalemi ile en çok manzum risaleler meydana getirenler,
türkler olmuştur. Yaİnız dinî-tedrisî mahiyette olmak üzere Osmanlı
ulemâsı tarafından tasnif edilen kırk hadîslerde tercih pâyı, umumiyetle,
Arap diline verilmiştir. Misal mahiyetinde olarak: Cemalüddin
Aksaragî, Kemal Paşa-zâde, Lütfî Paşa, Şemsüddin Dalcı, Taşköprü-
zâde, Tokatlı Ahmed, Bursalı ismail Hakkı, Birgivî-Akkirmam... v.b.
nin Arbac
ün Hadîs'lerinin hep Arap dili ile yazılmış olduğunu düşünmek
eiverir. Ara-sıra da, Osmanlı müellifleri veya diğer Türk boylarına
mensup kalem erbabı, dinî-edebî kırk hadîs tercümelerini, farsça tertip
ve tanzime özenmişlerdir. Seyyid Sadr, Idris-İ Bitlisi, Firdevsî-i Rûmî,
Özbek Veltuüddin... v.b. nin bu neviden risaleleri, bunun[ şahidleridir.
Esasen arapça ve farsçaya ilim ve edebiyat lisanları olarak ehemmiyet .