Nezahat ÖZTEKİN**
ATTÂR'IN İLÂHÎ-NÂMESİ'NDEKİ İKİ HİKÂYENİN ANADOLU MESNEVİLERİNDEKİ İZLERİ *
ATTÂR'IN İLÂHÎ-NÂMESİ'NDEKİ İKİ HİKÂYENİN
ANADOLU MESNEVİLERİNDEKİ İZLERİ
*
Nezahat ÖZTEKİN**
Özet
Mevlânâ’nın Anadolu sahasında Farsça kaleme aldığı Mesnevî’sinin yine aynı sahada
kendisinden sonra çeşitli şâirlerce yazılmış Türkçe mesnevîleri şekil ve konu olarak
etkilediği bilinmektedir. Mevlânâ’dan 2-3 asır önce yaşamış, İran edebiyatının klâsik
şâirlerinden Ferîdüddîn-i Attâr ise başta Mantıku’t-Tayr adlı eseri olmak üzere İlâhî-
nâme, Tezkiretü’l-Evliyâ gibi eserleriyle hem Mevlânâ’yı hem de Mevlânâ’dan sonraki
Türk şâirlerini etkisi altında bırakmıştır. Bu çalışma çerçevesinde Attâr'ın İlâhî-
nâmesi’ndeki iki hikâyenin, kahramanlar ve olay örgüsünde kullanılan motifler
yönünden Anadolu sahasında kaleme alınmış Işk-nâme, Hurşid-nâme, Hüsrev ü Şîrîn ve
Süheyl ü Nev-bahar mesnevîlerine etkisi üzerinde durulacak; İlâhî-nâme’nin, bu
mesnevîlerin prototipi olduğu ispatlanmaya çalışılacaktır.