Süleyman ERKAN•
SOVYET-İRAN İLİŞKİLERİ (1979-1989)
SOVYET-İRAN İLİŞKİLERİ (1979-1989)
Süleyman ERKAN•
Özet
Şah döneminde, İran’ın ABD ve Batı ile çok yakın ilişkilere sahip olması Sovyetler Birliğini ülke
güvenliği açısından her zaman tedirgin etmiştir. Bu nedenle, 1979’da, İran’daki iktidar/rejim
değişikliği bir yandan Sovyetleri rahatlatırken diğer yandan da Afganistan’ın işgali için
kendilerine fırsat yaratmıştır. Başlangıçta, ABD’nin olaylara müdahale etmesini önlemek
amacıyla dikkatli ve ölçülü bir politika izleyen Sovyetler, Şah’ın devrilmesiyle birlikte,İslâmi
Rejimle yakınlaşmayı denemişse de iki ülke arasındaki ilişkiler çeşitli olayların etkisiyle hiçbir
zaman ideal düzeyde olmamıştır. İslâmi Yönetim’in İran Solu ve Komünistlerine yönelik tasfiye
politikası, Sovyetlerin Müslüman bir ülke olan İran sınırındaki Afganistan’ı işgali ve İran-Irak
Savaşı sırasında Irak’ı desteklemesi ilişkileri etkileyen en önemli olaylar olmuştur. ABD ve Batı