Yard.Doç.Dr.Selda KILIÇ
İran’da İlk Anayasal Hareket “1906 Meşrutiyeti”
A.Ü.D.T.C.F.Tarih Bölümü Öğretim Üyesi
İran tarihi boyunca istibdad sistemi ile yönetilmiş bir ülkedir. Bu nedenle 1906 Meşrutiyeti
bu ülkenin tarihi içerisinde üzerinde önemle durulması gereken bir olaydır. İran’ın meşrutiyet ihtilali
aşağı-yukarı bu topraklarda hüküm sürmüş olan 2500 yıllık mutlak bir monarşiyi, bir süre ortadan
kaldırarak demokrasiye doğru giden ilk ve son adım olmuştur. “1906 Meşrutiyeti” ile İran halkı yıllar
boyu alıştığı sisteme karşı çıkarak, hürriyetine kavuşmak amacıyla meşruti bir sistem isteğinde
bulunmuştur.
Bu yazıda da İran gibi gerçekten son derece zengin bir kültüre sahip bir ülkede, tarihleri
boyunca yalnızca1906 yılında tecrübe ettikleri meşrutiyet, özgürlük, demokrasi isteklerini
gerçekleştirmek üzere yaptıkları ihtilal ele alınacaktır. Bu konu ile ilgili olarak; İranlı tarihçi yazar
Kesrevi’nin “Tarih-i Meşruta-yı İran” , ihtilalcilerden Melik-ül Mütekellim’in oğlu Dr.Melik