Mehmet RIHTIM
AZERBAYCAN TASAVVUF TARİHİNDE İLK SUFİLER
102 JOURNAL OF QAFQAZ UNIVERSITY History, law and political sciences
(VIII-XI. ASIRLAR)
Qafqaz Üniversitesi,
Kafkasya Araştırmaları Enstitüsü
Bakü / AZERBAYCAN
mrihtim@yahoo.com
ÖZET
Azerbaycan arazisi sufiliğin en eski mekanlarından biri olmuştur. Bölgenin tasavvufla tanışmasının VIII.
Asır başlarında olduğu tahmin edilmektedir. Tarixe ve Tasavvuf tarihine dair menbalarda birçok Azerbaycanlı
sufilerin adına rast gelinmektedir. Bunlar içinde önemli şahsiyetlerin olması yanında bazı sufi mekteplerinin
kurulduğu mekan olması da Azerbaycan tarihinde sufiliğin mühüm yer tuttuğunu gösterir. Azerbaycan sufi
tarixinde ilk sufiler olarak adlandıracağımız şaxsiyetlerin özelliği onların tarikatlerin kurulduğu XII. Asırdan
önce yaşamış olmalarıdır.
İlk olarak VIII. Asırda Zencan ve Hemedanda görülen sufilere daha sonraları Şimali Azerbaycanda ve Kafkasyanın
diğer bölgelerinde rast gelinmeye başlamıştır. Burada Şeyh Müslim ve Ebu Said Ebu’l-Hayrın müridleri