Mehmet Nuri ÇINARCI
SEYYİD EBULKÂSIM NEBÂTÎ VE SÂKÎNÂMESİ
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 55, ERZURUM 2016, 93-126
SEYYİD EBULKÂSIM NEBÂTÎ VE SÂKÎNÂMESİ
Mehmet Nuri ÇINARCI
Öz
Klasik Türk edebiyatında önemli bir yer tutan sâkînâmeler, ilk olarak İran
edebiyatında ortaya çıkmıştır. Türk edebiyatında ilk örnekleri XIV. yüzyıldan
itibaren verilmeye başlanan sâkînâmeler, XX. yüzyıla kadar aralıksız bir
şekilde kaleme alınmıştır. Çoğunlukla şairlerin divanlarında kaside, mesnevi
ve terkib-i bend gibi nazım şekilleriyle yazılmalarına rağmen bazen de başlı
başına müstakil birer kitap olarak yazıldıkları da olmuştur. Bezm, saki ve
mey üçgeninde cereyan eden olayları aktaran bu tür, içki ve içki meclisleriyle
ilgili birçok duygu, düşünce ve kavramı kimi zaman tasavvufi kimi zaman da
dünyevi bir algıyla aktarır. Klasik edebiyatımızda sâkînâmeler ile ilgili
yapılan çalışmaların önemli bir çoğunluğu Osmanlı sahasında verilen
örneklere dayalıdır. İran’da yazılmış sâkînâmeler üzerinde yapılan
SEYYİD EBULKÂSIM NEBÂTÎ VE SÂKÎNÂMESİ
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 55, ERZURUM 2016, 93-126
Öz
Klasik Türk edebiyatında önemli bir yer tutan sâkînâmeler, ilk olarak İran
edebiyatında ortaya çıkmıştır. Türk edebiyatında ilk örnekleri XIV. yüzyıldan
itibaren verilmeye başlanan sâkînâmeler, XX. yüzyıla kadar aralıksız bir
şekilde kaleme alınmıştır. Çoğunlukla şairlerin divanlarında kaside, mesnevi
ve terkib-i bend gibi nazım şekilleriyle yazılmalarına rağmen bazen de başlı
başına müstakil birer kitap olarak yazıldıkları da olmuştur. Bezm, saki ve
mey üçgeninde cereyan eden olayları aktaran bu tür, içki ve içki meclisleriyle
ilgili birçok duygu, düşünce ve kavramı kimi zaman tasavvufi kimi zaman da
dünyevi bir algıyla aktarır. Klasik edebiyatımızda sâkînâmeler ile ilgili
yapılan çalışmaların önemli bir çoğunluğu Osmanlı sahasında verilen
örneklere dayalıdır. İran’da yazılmış sâkînâmeler üzerinde yapılan
çalışmalarda ise bahis konusu numuneler sadece Farsça yazılanlarla