Prof. Dr. Esin KAHYA*
ERZURUMLU İBRAHİM HAKKı
On yedinci yüzyıldan itibaren Batı ile karşılaştığında bilim alanında
Osmanlı imparatorluğunda gözle görülür bir gerileme belirlenmektedir.
Batıda bu yüzyılda Deseartes, Francis Bacon, Galile ve Newton, gibi
daha sonraki bilimsel çalışmalara yön veren bilim adamları çalışmalarını
sürdürürken ve farklı dallardaki çalışmalarıyla katkılarda bulunurken,
aynı paralelde çalışmalara Osmanlı imparatorluğunda rastlanmamaktadır'.
Siyasi, iktisadi ve bilimsel yönden bir durgunluk dönemenin işaretlerini
veren Osmanlılarda, Avrupa etkisi de kendisini hissettirmeye başlamıştı.
Bu dönemde devrin özelliklerin aksettiren bilim adamları Katip
Çelebi'dir. Adıvar Katip Çelebi için şöyle demektedir: 'Batı ilmi ile sıkı
temasa başlayan ve özellikle o ilmin değerini ve önemini taktir eden ve
batı ilmiyle Doğu ilmi arasındaki seui yıkmaya çalışan kişi olması dolayı-
sıyla, kendisi Türkiye'nin ilmi devrimcisi olarak anmasak bile, Türkiye'de