Süleyman GÖKBULUT∗
KEMÂLEDDÎN HÜSEYİN HAREZMÎ VE YARIM KALMIŞ FARSÇA MESNEVÎ ŞERHİ
Sûfî Araştırmaları - Sufi Studies SAYI 8
37
Kamāl Al-Dīn Husayn Al-Khorezmī and Hıs Unfınıshed Persıan Masnavī
Commentary
ÖZET:
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (ö. 672/1273)’nin Mesnevî adlı Farsça eserinin
çeşitli dillerde yapılmış pek çok şerhi bulunmaktadır. Bunların bir kısmı
yarım bazıları da tam şerhlerdir. Mevlânâ’nın mesajının diğer kültür ve coğ-
rafyalara ulaşmasında söz konusu şerhlerin önemli bir rol oynadığı inkâr
edilemez. Bu makalede, hicri IX., milâdî XV. asrın ilk yarısında yaşamış
Kübrevî meşâyihinden Kemâleddîn Hüseyin Harezmî (ö. 839/1435-36) tarafından
yazılan Cevâhiru’l-Esrâr ve Zevâhiru’l-Envâr adlı Farsça şerh ele alınacaktır.
Timurlular devrinin önemli sûfîlerinden biri olan Harezmî’yi bu şerhi yazmaya
sevk eden iki sebep vardır: Birincisi, şârihin çocukluk çağlarından beri
Mevlânâ’ya olan sevgisidir. Diğeri ise Gıyâsüddîn Ebu’l-Feth Şah Melik
Bahâdır (ö. 829/1425-26)’ın oğlu Harzemşâh-ı A’zam Nâsıruddîn Ebu’lMenâkıb