Ali Kemal ŞAŞ
TUHFETÜ’L-ERÎBN-NÂF’A LR-RÛHÂNÎ VE’T-TABÎB’DEK KARMAIK CÜMLELER
Öz
Tuhfetü’l-Erîbin-Nâfi’a lir-Rûhânî ve’-Tabîb, 17. yüzyılın önemli âlimlerinden Hezarfen
Hüseyin Efendi tarafından kaleme alınmı bir tıp kitabıdır. Eser, yazıldıı dönemin tıp dilinin
karakteristik özelliklerini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Türkiye Türkçesinde kullanılan
bütün cümle yapılarını içerisinde barındıran eserde, bugün için kullanımdan dümü pek çok cümle
tipi bulunmaktadır. Genellikle Farsça cümle baı edatlarıyla kurulan bu cümleler için son
zamanlarda, karmaık cümle terimi kullanılmaya balanmıtır. Bu incelemede öncelikle karmaık
cümle teriminin sınırları belirlenmeye çalıılmı, ardından eserin tamamı taranarak karmaık
cümleler tespit edilmitir. Eserden elde edilen örnek cümleler, günümüz Türkçesine aktarılmı ve
içerilerinde bulunan birleik cümlelerin sayısına göre sınıflandırılmıtır.
Anahtar Kelimeler:Tuhfetü’l-Erîbin-Nâfi’a lir-Rûhânî ve’-Tabîb, Söz Dizimi, Karmaık
Cümle, Osmanlı Türkçesi, Hezarfen Hüseyin Efendi.
Abstract