Salih DEMİRBİLEK
Garib-nâme’de Bazı Merhun Beyitlerde “Kim” Bağlama Edatlı Cümle İle “Çün” Cümle Başı Edatı Arasındaki İlgile
The Interests of Compound Sentence with "Kim" and Attached Compound Sentence with
"Çün" in Consecutive Couplets of Garibnāme
Özet:
Bu çalışmada Garibnāme’deki kimi ard arda gelen anlamca birbirine bağlı
beyitler(merhun)’indeki kim’li birleşik cümle ile ona bağlı çün’lü birleşik cümleye
dikkat çekilmiştir. Garibnāme için bu bir üslup özelliği olarak kabul edilebilir. Eski
Anadolu Türkçesinin edebȋ dil olarak Farsçaya karşı hâkimiyet mücadelesini verdiği
Beylikler döneminde kaleme alınan Garibnāme’deki bu tür yapılar eser ve dönemi için
karakteristik bir görünüm sunmaktadır. Garibnāme’de kim’li ve çün’lü birleşik cümle
yapıları sık kullanılmıştır. Bir beyitte tamamlanmayan anlamın devamındaki beyte
aktarılma yollarından biri de cümle başı edatlardan yararlanmaktır. Özellikle çün ve
genişlemiş biçimleri (çünküm / çünki, çün çün vs.) ile bu anlam geçişi, devamında
gelen beyte kolaylıkla aktarılmaktadır.