Şaziye DİNÇER BAHADIR
RİSÂLETÜ’N-NUSHİYYE’DE BAĞLAMA BAĞLI YAKIN ANLAMLI ÇİFTLER
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 54, ERZURUM 2015, 117-136
Öz
Yunus Emre tarafından kaleme alınmış olan Risâletü’n-Nushiyye, taşıdığı
edebî değer yanında dil araştırmacıları için de önemli bir araştırma
malzemesi niteliğindedir. Eserde yaklaşık olarak 440 kadar Arapça, 160
kadar Farsça sözcük vardır. Arapça ve Farsça tamlamaların sayısı ise oldukça
azdır. Eserde bir diğer dikkat çeken şey ise eskicil (arkaik) olarak kabul
edebileceğimiz Türkçe sözcüklerdir.
Bir dilde, birbirine yakın anlamda birçok sözcüğün bulunması o dilin
zenginliğini, işlenmişliğini gösteren özelliklerdendir. Bu amaçla, Erdoğan
Boz tarafından hazırlanan eserin dizin kısmı taranarak birbirine yakın anlamlı
olan çiftler tespit edilmeye çalışılacaktır.
Tespit edilecek olan bu yakın anlamlı çiftlerin tercih nedenlerinin; şairin
biçimsel yönden vezin ve kafiyeye uyma kaygısı ve içerik (anlam) yönünden
nüans farklılıklarını ortaya koyma isteği tartışılacaktır.