Yaşar ŞİMŞEK
KARAHANLI TÜRKÇESİ DÖNEMİ KUR’AN TERCÜMELERİNDEN RYLANDS NÜSHASINDA FARSÇA TERCÜME ETKİSİ ÜZERİNE MÜLAHAZALAR
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 55, ERZURUM 2016, 11-27
Öz
Türkçe ile İranî diller arasındaki ilişki çok eski yüzyıllara kadar
gitmektedir. Bu ilişki, Türklerin İslamiyet’i kabul etmeye başladıkları X-XI.
yüzyıllarda daha da artmış, Türklerin İslamiyet’i anlamaları ve hayatlarının
bir parçası hâline getirmeleri noktasında Fars kültürü Türk dinî muhitine ve
Türk diline az veya çok tesir etmiştir. Bu tesir Türkçeye yapılan ilk Kur’an
tercümelerinde de görülmektedir. Ancak konu üzerinde ne yazık ki yeterince
durulmamıştır. Bu sebeple Karahanlı Dönemi Kur’an tercümelerinden
Rylands nüshasında daha önce kısmen üzerinde durulan Farsça - Türkçe
tercüme ilişkisi incelemeye alınmıştır.
İncelemede verilen örnekler bir makalenin hacmi gereği
sınırlandırılmıştır. Ancak bu örneklerden hareketle dahi Türkçe tercümenin,
Farsça tercümenin tercümesi olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Karahanlı Türkçesi, Kur’an tercümesi, Rylands
nüshası.