Yard. Doç. Dr. Faruk ÇOLAK∗
NASREDDİN HOCA’YLA İLGİLİ BAZI ANLATMALARDA MİTOLOJİK UNSURLAR
ÖZ: Şimdiye kadar Nasreddin Hoca fıkralarına çok çeşitli açılardan
bakılmış, ancak Hoca’nın mitolojiyle ilgisinin olup olmadığı tartışılmamıştır.
Bu çalışmada; Hocayla ilgili fıkralar ve bir efsanede yer alan
mitolojiyle alakalı motifler incelenmiştir. Hoca’nın ağaçtan öteye yol olması,
eski ayın kırpılıp yıldız yapılması, kurbanın kemiklerinden tekrar
diriltilmesi, tavukların yas tutması, oğlak burcunun teke olması, ceviz a-
ğacında kabağın niçin bitmediği, devenin niçin kanatlı olmadığı ve insanların
niçin tek yöne gitmedikleriyle ilgili fıkraları mitolojiyle alakalı fıkralardır.
Bu fıkralar önemli kaynaklarda yer alan mitolojik delillerle açıklanmıştır.
İncelemeye tabi tutulan fıkralarından hareketle Hoca’nın belirli
bir mitoloji bilgisine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Çalışmayla, Hoca’nın
bilinmeyen bir yönünü daha ortaya çıkarılmış olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Nasreddin Hoca, mitoloji, fıkra, efsane
Mythological Elements in Same Narratives About Nasreddin Hodja